انواع هود آزمایشگاهی به همراه کاربرد و ویژگی های آنها
انواع هود آزمایشگاهی وظیفه ی تهویه ی هوای آزمایشگاه از آلودگی هایی مانند گازهای سمی و بخارهای خطرناک ناشی از آزمایش ها را برعهده دارد. این دستگاه با مکش هوا ، محیط آزمایشگاه را در برابر نشت مواد شیمیایی ، مواد اشتعال زا ، مواد رادیو اکتیو و مواد خطرناک بر محیط زیست محافظت می کند. هود های آزمایشگاهی انواع مختلفی دارند و از دستگاه های آزمایشگاهی بسیار ضروری و حائز اهمیت به شمار می آیند.
معرفی انواع هود آزمایشگاهی :
هودهای آزمایشگاهی بر اساس کارایی و نوع آزمایشگاهی که مورد استفاده قرار میگیرند به انواع مختلفی تقسیم می شوند که شامل :
-
هود شیمی ( شیمیایی)
-
هود سقفی
-
هود کانوپی
-
هود بازویی
هود شیمایی چیست و چه انواعی دارد؟
هود شیمیایی یا هود شیمی دارای محفظه ای برای انجام آزمایشات ، فن جهت مکش هوا ، پنجره ، ضربه گیر و کابینتی برای نگهداری مواد شیمیایی است . از این دستگاه برای مکش دود و بخارات حاصل از آزمایش ها ، احتراق مواد شیمیایی و انتقال این بخارها به بیرون از فضای آزمایشگاه مورد استفاده قرار می گیرد .
هود های شمیایی ، هوای آلوده را به سمت سیستم تخلیه مرکزی هدایت کرده و آن را به بیرون انتقال می دهند . این دستگاه با انتقال بخارات سمی حاصل از فعل و انفعالات شیمیایی از بروز سرطان و بیماری های تنفسی جلوگیری می کند .
هود لامینار چیست و چه انواعی دارد ؟
هود لامینار به هود میکروبی معروف است . این نوع هود نمونه های آزمایشگاهی درون محفظه نگهداری و یا محیط آزمایشگاه را از ذرات آلوده ، گرد و خاک و میکروب ها محافظت می کند . برای کشت بافت ، سلول ، تومور و نمونه های میکرو بیولوژیکی از این نوع هود استفاده می شود .
در این نوع هود ، هوا با استفاده از فیلتر هپا ( ذرات با راندمان بالا ) تصفیه شده و هوای پاک به محیط کاری منتقل می شود . این دستگاه با استفاده از یک جریان هوای یک طرفه محیطی بدون آلودگی ایجاد می کند .
هودهای لامینار را بر اساس اصل کار و سطح حفاظت به سه دسته یا کلاس تقسیم می کنند که عبارتند از :
هود لامینار کلاس ۱
هود لامینار کلاس ۱ از لحاظ طراحی مشابه هود شیمیایی بوده و از دیگر انواع هود ساده تر است . از این دستگاه برای محافظت محیط و اپراتور های آزمایشگاه استفاده می شود . عیب این نوع هود این است که توانایی محافظت نمونه های کار در برابر آلودگی را ندارد .
هود لامینار کلاس ۲
هود لامینار کلاس ۲ ، محیط آزمایشگاه ، اپراتور ها و نمونه های آزمایشگاهی را در برابر آلودگی های خطرناک محافظت می کند . به همین دلیل برای محافظت از مواد بالقوه خطرناک از این نوع هود استفاده می شود . هود لامینار کلاس ۲ را در چهار مدل مختلف تولید می کنند .
هود لامینار کلاس ۳
هود لامینار کلاس ۳ ، بالاترین سطح ایمنی را ایجاد می کند . این دستگاه باعث ایجاد یک محیط غیرقابل نفوذ برای هوای آلوده ، مواد عفونی و عوامل بیماری زای انسانی می شود . از این رو ، این نوع هود لامینار بیشترین کارایی را دارد .
هود کانوپی چیست ؟
این نوع هود را روی دیوار یا سقف آزمایشگاه نصب کرده و عملیات شیمیایی را در فضای زیر هود انجام می دهند . به این ترتیب ، به صورت مستقیم و پیوسته آلودگی های ایجاد شده طی فرایند های شیمیایی را از محیط آزمایشگاه خارج می کند . هود کانوپی دارای یک فن است که روی هود قابل نصب نیست و در فضایی خارج از آزمایشگاه تعبیه می شود .
هود بازویی چگونه است ؟
هود بازویی با نام هود مفصلی نیز شناخته می شود . این نوع هود را با استفاده از بازوها و مفصل های تعبیه شده می توان تا متراژ معینی در فضای آزمایشگاه جابجا کرد .
هنگام کار با انواع هود آزمایشگاهی رعایت چه نکاتی الزامی است ؟
-
توصیه می شود کار خود را در قسمت انتهایی هود انجام دهیم .
-
اگر داخل هود نمونه ها یا وسایل اضافی وجود دارد آنها را خارج کنیم تا فضای کافی در اختیار داشته باشیم .
-
بهتر است هودهای مجهز به اشعه ماوراء بنفش ، هفته ای یک بار با الکل تمیز شوند .
-
پس از اتمام کار با هود ، آن را با الکل هفتاد درصد ضد عفونی کنیم .
-
لازم است پس از پایان کار ، ده تا پانزده دقیقه صبر کرده و بعد هود را خاموش کنیم .
-
پس از آنکه لامپ دستگاه را خاموش کردیم ، پنجره شیشه ای جلوی هود را ببندیم .
نحوه عملکرد أنواع هود شیمیایی :
سیستم عملکرد هودها به این صورت است که هوای آلوده یا بخارات مضر را به طور مستقیم از طریق یک مجرای اختصاصی یا به کمک ارتباط با سیستم تخلیه مرکزی آزمایشگاه به فضای خارج آن انتقال می دهند.
دو جز مهم این سیستم لوله هایی هستند که هوای آلوده از داخل آنها جریان پیدا می کند و فن و دمنده هایی که برای جا به جا کردن هوای آلوده درون لوله ها استفاده می شوند.
انتخاب ، نصب و نگهداری فن ها ، دمنده ها و لوله ها وابسته به نوع هودهای بخارات شیمیایی در آزمایشگاه است و باید به صورت جداگانه بررسی و تعیین شوند.
کاربرد أنواع هود آزمایشگاهی :
اصلی ترین کاربردهای هود آزمایشگاهی عبارتند از : حفاظت از کاربر ، حفاظت از نمونه و حفاظت از محیط . هودها هوای آلوده را گرفته و این هوا به یا به خارج تخلیه می کنند یا این که آن را فیلتر کرده و به داخل ازمایشگاه بر می گردانند.
حفاظت از کاربر : کار با أنواع ویروس ها ،باکتری ها ، انگل ها و ... در محیط آزمایشگاه می تواند سم تولید و سلامت کاربر را تهدید کند. هود آزمایشگاهی از طریق مکش لوله های تخلیه هوا ،سموم و ذرات عفونی را از محیط آزمایشگاه خارج می کند.
حفاظت از نمونه مورد آزمایش : کاربرد دیگر هودها ، حفاظت از محصول یا نمونه های آزمایشگاهی در برابر فاسد شدن ، تجزیه شدن و قرارگیری در معرض هوای محیط و آلودگی آنهاست.
حفاظت از محیط آزمایشگاه : پیشگیری از انتشار آلودگی در هوای آزمایشگاه هنگام کار با مواد شیمیایی کاربرد دیگر هود آزمایشگاهی می باشد. در اثر انجام فعالیت های آزمایشگاهی مانند میکروب شناسی ، سانتریفیوی یا تهیه اسید ، ذرات معلق در هوا رها می شوند که اگر به صورت مناسبی دفع نشوند خطرناک خواهند بود.
شرح کار با هود
همیشه قبل از کار با هر هود آزمایشگاهی ابتدا آن را به مدت ده تا پانزده دقیقه روشن نگه دارید و با استفاده از الکل هفتاد درصد آن را ضد عفونی کنید.
کار خود را در انتهای هود انجام دهید.
اگر داخل هود نمونه ها یا وسایل اضافی وجود دارد آنها را خارج کنید.
هودهای مجهز به اشعه ماوراء بنفش را هفته‌ای یک‌بار با الکل تمیز کنید.
هنگام اتمام کارتان با هود آن را با الکل هفتاد درصد ضد عفونی کنید.
پس از پایان کارتان ده تا پانزده دقیقه صبر کنید و بعد هود را خاموش کنید.
پس از خاموش کردن لامپ دستگاه، پنجره شیشه‌ای جلوی هود را ببندید.
برای استفاده از یک شعله، بهتر است که هود دارای یک لوله کشی گاز باشد
هودهای ایمنی زیستی:
دستگاه‌هایی هستند که ذرات موجود در هوا را کنترل می‌کنند. بعضی از فعالیت‌های شیمیایی مثل میکروب شناسی، سانتریفیوژ و تهیه و ساخت اسید، تولید ذرات خطرناکی در هوا می‌کنند. این ذرات برای تنفس بسیار ضرر دارد در پرسنل آزمایشگاهی از طریق استنشاق هوا باعث ایجاد بیماری می‌شوند بدین ترتیب هود آزمایشگاهی با جداسازی این ذرات آلوده از هوا، موجب ایمنی محیط آزمایشگاه و پرسنل می‌شوند.
