شبکه سایه ها بررسی می کند؛
تلاش برای استحاله انقلاب ؛ از آقازاده های خارج نشین تا نفوذ موریانه وار در داخل
کارشناسان معتقدند : نفوذ جریانی که از منظر مقام معظم رهبری مانند حرکت موریانه آرام است و حضور آقازاده ها در خارج از کشور موجب استحاله درونی افراد شده است .
پس از انقلاب اسلامی ، از جمله مشکلات بغرنج و اساسی که قطار پیشرفت انقلاب را با چالش روبرو کرد مسئله نفوذ بوده است. در این فرآیند می توان به جریان آیت الله شریعت مداری و قطب زاده ، دولت موقت ، ریاست جمهوری بنی صدر ، فرقه منافقین رجوی تا آشوب طلبی مجلس ششم و فتنه های ۷۸ و ۸۸ اشاره داشت که نمود عینی نفوذ سازمان یافته برای براندازی جمهوری اسلامی بوده است اما در سطح دیگر که نفوذ جریانی است و گاهی افراد و گروه ها از طعمه بودن خود آگاه نبوده و نیستند ، سطح فکری هنجارها ، عقاید و باورهای آنها تغییر کرده و در بستر دام های اطلاعاتی بیگانه به خطای محاسباتی دچار می شوند. نمود این وضعیت را می توان در اتفاقات مترتب بر رفتارهای آیت الله منتظری ، رویکردهای فرهنگی و اقتصادی دولت سازندگی و حتی دیپلماسی دولت گذشته یادآور شد که ناخواسته در بستر یک نبرد شناختی دچار تزلزل شدند .
با این تفاسیر خاستگاه تمام جریان های نفوذ طمع ورزی و عدم تقید به ارزش های انقلاب اسلامی و ولایت فقیه بوده است . این جریان ها یا در قالب بین المللی شدن جمهوری اسلامی یا در قاب مقابله با صدور انقلاب ، اساسا آرمان های انقلاب را باور نداشتند و تصور می کردند در چارچوب اندیشه ای غرب و تعامل ناهمتراز با امریکا می توانند کشور را به مسیر توسعه بکشانند . جریانی که هم در مراکز تصمیم سازی نظام رخنه دارد و هم در اریکه سیاست گذاری کشور حفره های بسیار و دالان های به هم پیوسته ای ایجاد کرده است . در این میان رسالت ملت ایران ، به ویژه طبقه فرهیختگان و نخبگان این است که با استفاده از رسانه ابتدا به روشنگری بپردازند و سپس با افشاگری جریان نفوذ ، خاستگاه و اهداف آنها ، اقدام به رسواسازی ، خنثی سازی و روشنگری ملی نمایند . در همین راستا برنامه امروز « شبکه سایه ها » با حضور دکتر محمدصادق غلامی ، کارشناس مسائل سیاسی و امنیتی و دکتر مصطفی پارسا ،کارشناس مسائل سیاسی ، خواستگاه و بسترهای نفوذ سیاسی در ایران پس از انقلاب را مورد بررسی قرار می دهد که در ادامه مشروح آن را می خوانید ؛
** چرا در تمام سالهای پس از انقلاب ، نفوذ با اشکال گوناگون آن هدف اصلی معاندین بوده است ؟
پارسا- در پدیده نفوذ فرد نفوذی عامل اجرای سرویس های جاسوسی به صورت خاص و عامل اجرای سیاست های غرب به صورت عام است . در عصر امروز با ظهور نرم افزارها و شبکه های اجتماعی ، بسیاری از افراد خود به خود و به صورت ناخواسته ، اطلاعات خود را به سرویس های بیگانه ارائه می دهند و نیازی به جاسوسی نیست اما در نفوذ سیاسی دشمن می تواند به صورت راهبردی و پیوسته آسیب وارد کند.
* جنگ نرم در اولویت استراتژیست هاست
** اگر بر تاریخ معاصر و سال هایی که از انقلاب گذشته است متمرکز شویم ، نمونه های بسیاری از این جریان نفوذ را می بینیم . به عنوان مثال در همان روزهای نخست با نهضت آزادی و شخص بازرگان روبرو می شویم . از نظر شما این اتفاقات چگونه ساماندهی شدند ؟
غلامی – موضوع نفوذ جز جنگ نرم محسوب می شود . از آنجا که جنگ نرم نسبت به جنگ سخت هزینه های کم تری به دنبال دارد ، نیاز به حضور سرزمینی ندارد و با عوامل نیابتی و بهره مندی از فضای رسانه ای امکان تحقق اهداف و برنامه ریزی‌های از پیش تعیین شده وجود دارد همواره در ذهن استراتژیست ها گزینه در اولویت است . به طور ویژه درباره انقلاب اسلامی که در سال 57 با رهبری امام خمینی (ره) ، پشتیبانی مردم و در بستر اسلام به پیروزی رسید ، موضوع نفوذ از اهمیت بیشتری برای دشمن برخوردار است . در داخل کشور نیز جریاناتی از ابتدای انقلاب و حتی پیش از آن در تقابل و اختلاف اندیشه مبنایی و عقیدتی با بنیان گذار جمهوری اسلامی و اطرافیان ایشان وجود داشت .
* نهضت آزادی و نفوذ جریانی در انقلاب
** نفوذ در تصمیم گیری‌های حساس ضربه سختی به پیکره جامعه می زند ، ار نظر شما نفوذ در سالهای پیش و نخست انقلاب تا چه میزان بر روند این جریان تاثیرگذار بوده است ؟
پارسا – در این باره می توان به فعالیت های نهضت آزادی اشاره کرد . اعضای این گروه قائل به انقلاب نبودند و معتقد بودند با اضلاحات می توان چالش ها را برطرف کرد. دلیل عدم اعتماد امام خمینی (ره) به این افراد برای به دست گرفتن کار از همین موضوع سرچشمه می گرفت. در واقع امام و این گروه در همان گام نخست یعنی وقوع انقلاب تضاد فکری داشتند تا جایی که این حرکت به فتح لانه جاسوسی رسید و به دلیل شوک بزرگی که به نهضت آزادی وارد شد ، آنها سعی کردند خود را از قطار انقلاب پیاده کنند . امام خمینی (ره) هم استفعای آنها را می پذیرفت چرا که این گروه بدون هماهنگی دیدارهایی را با نماینده کشورهای دیگر مانند امریکا برقرار می کردند. بنیان گذار انقلاب با هوشمندی ، راهی که امریکایی می خواستند از کانال این گروه و به ویژه مهندس بازرگان به آن برسند و مسیر پیش از انقلاب را بازسازی کنند ، مسدود و تخریب کرد.
در ماجرای مرحوم شریعت مداری ، دشمن تا کودتا و حذف فیزیکی امام خمینی (ره) پیش رفتند. آنها می خواستند انقلابی که از دامن روحانیت و از قم به ثمر رسیده بود را در همان مسیر نابود کنند که خوشبختانه موفق نشدند. همچنین موضوع آقای قطب زاده هم درهمین راستا بود.
* خیانت های بنی صدر با نفوذ در ارکان جنگ
در همین راستا می توان به خرابکاری های آقای بنی صدر در زمان جنگ اشاره کرد. بر اساس خاطرات یکی از فرماندهان نیروهای هوایی ، کریدورهایی که نیروها در جنگ باید عبور می کردند از طریق ستادکل تعیین می شد. در آن زمان امریکایی ها از گذشته به عنوان مستشار در کشور حضور داشتند و بعدها مشخص شد اطلاعات را برای پهلوی و رژیم صدام ارسال می کردند. وقتی نیروی هوایی از خطوط پروازی مشخص شده حرکت می کرد ، عملیات ها با شکست روبرو می شد. این فرمانده به خلبانان دستور می دهد از مسیرهایی که ستاد کل تعیین کرده است حرکت نکنند و از مسیرهای دیگر پرواز کنید که موفقیت به دست می آید. زمانی که خبر این پیروزی به بنی صدر می‌رسد آنها را توبیخ می‌کند که چرا از پروتکل ها پیروی نکردید . وقتی گزارش این خیانت به امام خمینی (ره) می رسد ایشان به فرمانده پیغام می دهند که بر اساس آنچه که به آن رسیده اید عمل کنید نه بر طبق پروتکل ها.
* نفوذ موریانه ای پیچیده ترین نوع نفوذ است
** رهبر معظم انقلاب در سالهای اخیر درباره نفوذ در حوزه های تصمیم گیری و تصمیم سازی هشدار داده اند.درواقع تاکید ایشان این است که نفوذ را نباید تنها در جاسوسی خلاصه کرد .شما این موضوع را چگونه ارزیابی می کنید.
غلامی- واقعیت این است که هرچه از شروع انقلاب فاصله می‌گیریم ابعاد نفوذ و روش های آن پیچیده تر و فنی تر می شود . از ابتدای انقلاب برخی از جاسوسی افرادی چون آقای شریعتمداری ، بنی صدر و نهضت آزادی محرز شد. پیچیده شدن ابعاد نفوذ از این جهت است که ما نمی توانیم مانند روزهای نخست انقلاب افراد را بشناسیم و ادعا کنیم که نفوذی است . مقام معظم رهبری این نوع نفوذ پیچیده و آرام را موریانه ای یا جریانی می دانند. امروزه ما تاکید داریم که بدترین شکل نفوذ که بیشترین عواقب را به همراه دارد همین نوع نفوذ است چرا که دشمن به دنبال شبکه سازی در سازمان های کشور است .در واقع نافذ با ابزارهایی که مانند رسانه که در اختیار دارد در پی این است که در باورها ، بینش ها و نگرش ها و سبک زندگی تغییراتی ایجاد کند تا فرد را دچار استحاله درونی کند . کنشگری هر فرد در محیط زندگی و کارش ناشی از نوع تفکر ، باور و بینش اوست ، دگرگونی این اندیشه ها و نگرش ها و آرمان موجب ایجاد تحول در فرد می شود که ماندگاری زیادی دارد .این فرد ممکن است بسته به جایگاهی که دارد در بخش های مختلف تصمیم سازی و تصمیم گیری قرار گیرد و از آنجا که حرکت و باور او با آرمان های انقلاب تضاد و تناقض دارد تاثیر زیادی بر تصمیمات می گذارد و موجب می شود مسیر انقلاب منحرف شود. درواقع دشمن با پول پاشی ، جاذبه های جنسی و رسانه افراد را جذب می کنند و بسیار نامحسوس و آرام رخ می دهد . زمانی این نفوذ هویدا می شود که فرد مورد نظر به عنوان مثال به تیم مذاکره کننده وارد شده و بر تصمیمات اثرگذاری دارد .
اگر بخواهیم این موضوع را از دیدگاه جامعه شناسی سیاسی مورد بررسی قرار دهیم به هویت می رسیم. هویت هایی مانند دیگ مذاب ، سالادی ، ایدئولوژیکی و همزیستی وجود دارد که به ترتیب به امریکایی ها ، لبنانی ها ، ایرانی ها و لبنانی ها نسبت می دهند. ارزش های امریکایی آنچنان زیاد است که اگر فردی با هر هویتی در آن فضا قرار بگیرد به رنگ آن ارزش ها درمی آید ، به همین دلیل به آن دیگ مذاب می کنند . در جمهوری اسلامی ایران هم نمونه های بارزی از این تغییر هویت را مشاهده می کنیم . به عنوان مثال ، فرزند شخصی که موضوع «ایران شهری » را مطرح کرده است و داعیه دار این گفتمان است و توسط رئیس جمهور پیشین مورد تقدیر قرار گرفته است ، در تیم مذاکره کننده امریکاست و در طرف مقابل ایران قرار دارد .
* حضور آقازاده ها در خارج از کشور و تاثیر بر نفوذ
پارسا – فردی که نفوذ می کند ابتدا به سیستم حاکمیتی ورود پیدا می کند ، سپس در سطح حاکمیت اعتماد ایجاد می کند و پس از آن نقش تاثیرگذار در تصمیم گیری ها پیدا می کند. با دقت در سخنان مقام معظم رهبری به این رسیدم که ایشان 1184 بار واژه نفوذ را استفاده کرده اند به همین دلیل می توان گفت نفوذ پس از جنگ تحمیلی مهمترین نبرد و نزاع علیه انقلاب اسلامی است .حوزه نفوذ دشمن از منظر ایشان ، جریانی، فردی ، اقتصادی ، فرهنگی ، علمی و حضور دشمن بوده است . یکی از مسائلی که نفوذ را تشدید می‌کند حضور آقازاده ها در خارج از کشور است . حضور نزدیک به 5هزار آقازاده درخارج از کشور ، رفتاری که دارند و اطلاعات و داده هایی که رد و بدل می کنند یکی از پنجره های مهم برای نفوذ است.
گفتنی است رادیو گفت وگو کوشش می کند در قاب مجموعه برنامه «شبکه سایه ها » خط نفوذ در کشور را مورد بررسی و تبیین قرار بدهد. در این برنامه تشریح مبانی نفوذ، جریان شناسی، ابعاد، آثار و راه های مقابله با آن به صورت جلسات رادیویی تولید و پخش خواهد شد. از مجرای این کوشش، حداقل مخاطبان این رسانه، نسبت به شاخص های مختلف شناخت عرصه ها، مجتاری و ابعاد نفوذ آشنا تر خواهند شد و نوعی آگاهی بخشی اجتماعی در مقابله با جریان نفوذ در جامعه شکل خواهد گرفت.
شبکه سایه ها پنج شنبه ها ساعت 13:30 از رادیو گفت و گو موج fmردیف 103.5 مگاهرتز به روی آنتن می رود. فریدون ماهر تهیه کننده، عاطفه علی پور نوذری هماهنگی و مصطفی صادقی کارشناس مجری این برنامه هستند.