انتقاد از افزایش قیمت دوباره محصولات لبنی + جزئیات

علت افزایش قیمت لبنیات در بازار چیست؟

اوایل ماه جاری بود که ستاد تنظیم بازار در مصوبه ای قیمت هر کیلوگرم شیرخام درب دامداری را ۴۵۰۰ تومان تعیین کرد. در این مصوبه آمده است: با توجه به درخواست تشکل ها و انجمن های مربوطه و وزارت جهاد کشاورزی برای اصلاح نرخ شیرخام و محاسبه سهم اثر نرخ جدید نهاده ها و سایر هزینه های تولید کمیته مربوطه با مسئولیت سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان تشکیل و قیمت فروش شیرخام (با مشخصات ۳.۲ درصد چربی و بار میکروبی زیر ۱۰۰ هزار) مبلغ ۴۵۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم درب دامداری تصویب گردید.

۱۰ قلم محصول لبنی مشمول قیمت گذاری ستاد تنظیم بازار

تبصره به ازای هر ۰.۱ درصد افزایش یا کاهش درصد چربی مبلغ ۶۰ تومان متناسب با افزایش و یا کاهش درصد چربی به قیمت مصوب شیرخام اضافه یا کسر خواهد شد. همچنین با توجه به سهم اثر شیرخام در تولید محصولات لبنی، قیمت ۱۰ قلم محصولات لبنی پرمصرف مشمول قیمت گذاری تثبیتی (شیر، ماست، پنیر) توسط کمیته مربوطه با مسئولیت سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان تعیین شده است:

براین اساس قیمت شیر بطری یک لیتری کم چرب (۱.۵ درصد) ۷۱۰۰ تومان

شیر بطری یک لیتری نیم چرب (۲ درصد) ۷۵۰۰ تومان

شیر بطری یک لیتری پر چرب (۳ درصد) ۸۵۰۰ تومان

شیر بطری یک لیتری چربی کامل (۳.۲ درصد) ۸۶۰۰ تومان

شیر نایلونی (۹۰۰ گرمی) کم چرب (۱.۵ درصد) ۵۴۰۰ تومان

ماست ۹۰۰ گرمی کم چرب (۱.۵ درصد) ۸۰۰۰ تومان

ماست ۹۰۰ گرمی پر چرب (۳ درصد) ۹۷۰۰ تومان

ماست دبه ای ۲۵۰۰ گرمی کم چرب (۱.۵ درصد) ۲۱۰۰۰ تومان

ماست دبه ای ۲۵۰۰ گرمی پرچرب (۳ درصد) ۲۴۰۰۰ تومان

پنیر یواف ۴۰۰ گرمی ۱۴۵۰۰ تومان.

اما کارشناس امر معتقدند که نرخ محصولات لبنی نباید افزایش می یافت آنها می گویند با وجود آنکه قیمت فرآورده های لبنی در ۴ تیر امسال بنابر مصوبه ستاد تنظیم بازار ۲۲ تا ۲۸ درصد افزایش یافت، قبل از پایان سال چرا باید بار دیگر ۴۰ درصد گران شود چون این افزایش های گاه بیگاه، دهک های ضعیف جامعه را در تامین سبد مصرفی خود دچار مشکل کرده است و کار را به جایی رسانده که بسیاری از خانوارها چاره ای جز حذف محصولات لبنی ندارند چرا که درآمدهای ناچیز جوابگوی رشد افسار گسیخته قیمت اقلام اساسی نیست. به همین دلیل خبرنگار مشرق به سراغ مسئولین صنفی محصولات لبنی رفته تا علت افزایش دوباره قیمت را از آنها جویا شود.

تحریم های خارجی و بی تدبیری های داخلی علت گرانی ها

محمدرضا بنی طبا، سخنگوی انجمن صنایع لبنی در خصوص افزایش دوباره قیمت لبنیات در بازار گفت: بخشی از مشکلات و افزایش قیمت محصولات مختلفی که در کشور رخ داده ناشی از تحریم ها و فشارهایی است که علیه کشورمان صورت گرفته و بخشی دیگری از آن داخلی بوده و ریشه در بی تدبیری در حل مشکلات و مسائل دارد که این امر سبب افزایش هزینه های تولید در کشور شده است.

وی افزود: این افزایش هزینه های تولید خارج از اراده تولیدکنندگان بوده است، از طرف دیگر سود تولیدکنندگان محصولات لبنی مانند سایر اصناف در فروش با حاشیه سود کم ولی وسعت فروش بسیار بالاست لذا به همین دلیل صنایع لبنی هیچوقت به دنبال افزایش قیمت محصولات خود نبوده بلکه این افزایش قیمت با افزایش هزینه های تولید به آنها تحمیل شده است.

نتایج افزایش هزینه های تولید

سخنگوی انجمن صنایع لبنی  بیان داشت: وقتی هزینه های تولید افزایش می یابد ناخودآگاه تولیدکننده سه راه را پیش پای خود می بینند ابتدا این که کالایش را گرانتر بفروشد که منطق بازار حکم می کند که بودن کالا ولو با قیمت بالا بهتر از نبودن آن در بازار است.

بنی طبا در ادامه یادآور شد: دومین راه برای تولیدکنندگان این است که از کیفیت محصول خود بکاهند که این امر بازی با سلامت مردم است و حتی اگر این فکر به خطور تولیدکنندگان برسد غیرقابل اجراست چون سازمانهای مختلفی همچون سازمان دامپزشکی، غذا و دارو و استاندارد به شدت صنایع لبنی را رصد و نظارت می کنند.

این مقام صنفی افزود: راه سوم نیز بستن و تعطیلی کارخانه خود است که این امر یعنی بیکار کردن هزاران کارگر و کارمند و کمبود شدید صنایع لبنی در بازار.

وی در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص افزایش هزینه های تولید نیز تصریح کرد: قیمت شیر ۶۵ درصد هزینه های تولید را در برمی گیرد و ۳۵ درصد دیگر مربوط به حمل و نقل، کارگر، بسته بندی و مالیات و ... می باشد.

مسئولین روی قیمت شیر حساس نیستند

بنی طبا گفت: برخلاف صنایع لبنی متاسفانه مسئولین و مردم هیچ توجه، نظارت و حساسیتی نسبت قیمت شیرخام عرضه شده توسط دامدار ندارند به همین دلیل است که در وضعیت فعلی شیرخام مصوب ستاد تنظیم بازار ۴۵۰۰ تومان است ولی دامداران برای تحویل آن درب کارخانه ها آن را تنها به قیمت ۴۸۰۰ تا ۵ هزار تومان به فروش می رسانند.

سخنگوی انجمن صنایع لبنی اظهار کرد: احتمالا با توجه به این که به فصل زمستان که فصل پرشیری دامهاست نزدیک می شویم قیمت شیر ثابت بماند ولی در عین حال همچنان نظارتی روی این محصول نیست.

وی افزود: دامداران می گویند وقتی نهاده های دامی در بازار با افزایش سرسام آور روبرو شده و آنها مجبورند آن را به نرخ آزاد خریداری کنند پس نرخ شیر نیز باید افزایش یابد به همین دلیل این افزایش نرخ شیر، افزایش نرخ محصولات لبنی را در پی دارد.

بنی طبا افزود: ۲۸ آبان بعد دو ماه مذاکره با دوستان سازمان حمایت، آنها به این نتیجه رسیدند قیمت شیرخام ۴۱۵۰ تومان اعلام شود و براساس این قیمت، نرخ محصولات لبنی اعلام شد اما از جهت فنی مقدور نیست که ابتدا قیمت محصولات لبنی تعیین و سپس قیمت شیرخام اعلام شود چون ۶۵ درصد ضریب تاثیر دارد.

سخنگوی انجمن صنایع لبنی بیان کرد: زمانی که مصوبه ستاد تنظیم به اصناف اعلام شد تمامی اعداد و رقم هایی که در آن جلسه توافق روی آن صورت گرفته بود در مصوبه ذکر شده بود بجز قیمت شیرخام که به ۴۵۰۰ تومان رسیده بود، این در حالی است که باید براساس این نرخ، قیمت محصولات لبنی گفته شود به همین دلیل نرخ محصولات لبنی با نرخ شیر ۴۱۵۰ تومانی تصویب شده است.

وی افزود: قیمت ۱۰ قلم محصول لبنی اعلام شده براساس نرخ ۴۱۵۰ تومانی شیر خام است که این امر عدم تعهد مسئولین به جلسات کارشناسی است به همین دلیل کارخانه داران ۶ درصد ضرر می دهند.

بنی طبا در ادامه یادآور شد: اگر تعادل حفظ شود هم دامداران در عرضه شیرخام ضرر نمی کنند و هم محصولات لبنی زیان نمی بینند و تولیدات هر دوگروه به مشکل برنمی‌خورد اما اگر تصمیم گیرها مناسب نباشد و تولید صرفه نداشته باشد این زنجیره به هم می خورد.

صنایع لبنی مقصر گرانی لبنیات نیستند

این مقام صنفی اذعان داشت: مشکل تولید نیست مشکل گرانی است اگر به درستی حل نشود در فردا روز که  تحریم و فشار اقتصادی به کشور حل هم شد باز با عدم تولید روبرو هستیم.

وی افزود: صنایع لبنی مقصر گرانی لبنیات نیستند به طوری که سال گذشته قیمت شیرخام ۲۳۹۰ بود ولی امسال با ۸۸ درصد افزایش به ۴۵۰۰ تومان رسیده، این در حالی است که نرخ تورم در محصولات لبنی و تخم مرغ ۴۰ درصد بوده است که این زیان ۴۴ درصد ضرر صنایع لبنی را می رساند.

بنی طبا گفت: یک شرکت لبنی برای تولید ۱۳۰ هزار تن محصول لبنی، برای خرید شیر مورد نیاز این تولیدات حدود ۳۱۱ میلیارد تومان هزینه کرده است در سال ۹۸ برای دو درصد کمتر از این میزان تولید  ۵۰ درصد بیشتر هزینه کرده است، این نسبت در ۹۹ بیشتر شده، برای تولید کمتر هزینه بیشتر باید برای شیرخام بپردازیم.

وی عنوان کرد: به همین دلیل ۶ شرکت برتر تولید کننده محصولات لبنی در یک سال ۱۴ درصد از میزان تولیدات خود کاستند که دلیل اصلی آن به افزایش قیمت شیرخام و نبود نظارت در آن بر می گردد به همین دلیل باید گفت صنعت لبنیات در حال فرسایش است و اگر این روند ادامه دار باشد با تعطیلی بیشتر کارخانه های صنایع لبنی روبرو خواهیم بود، درست همانطوری که در ۱۶ سال اخیر ۸۰۰ کارخانه صنایع لبنی ورشکست شده بودند.

فقط از واحدهای صنعتی نمونه شیر خریداری می شود

سخنگوی انجمن صنایع لبنی اظهار نمود: سه نوع تولید کننده شیرخام در کشور وجود دارد؛ یک نوع دامدار صنعتی مثل تولیدکنندگان محصولات صنعتی که مثلا ۱۰۰۰  راس گاو دارد و کاملا هم صنعتی  شیر را تولید می‌کند و شیرش نیز دارای بهترین کیفیت است و براساس پروتکل های نظارتی صنایع لبنی  فقط باید همین شیر را خریداری کنند که البته در حال حاضر قیمتش بیشتر از نرخ مصوب است و هیچ نظارتی هم بر آن نیست، کارخانه معمولا از این واحدهای صنعتی در روز ۳۰۰ تن شیر خریداری می کند که شیر را کیلویی ۵ هزارتومان می فروشند.

وی افزود: یک نوع دامدار خرد  که یا شیر با کیفیت یا بی کیفیت تولید می کنند، آن دسته از دامدارانی که شیر باکیفیت تولید می کنند حجم شیر تولیدشان کم است و در بهترین شرایط ۲۰ الی ۵۰ تن شیر می توانند عرضه کنند ولی نمی توانند به صورت مستقیم محصولشان را به کارخانه دار بفروشند چون هزینه های حمل زیادی دارد بنابراین شیر خود را به مراکز گردآوری شیر می فروشند و آنها به کارخانه ها می فروشند و جالب آن که این مراکز نیز شیر را به همان قیمت ۴۶۵۰ تومان به کارخانه دار می فروشند.

این مقام صنفی ادامه داد: یکسری دامدار خرد هستند که به شکل سنتی شیر بی کیفیت تولید می کنند و تولیدشان بار میکروبی بالایی دارد، اشیای خارجی در آن وجود دارد و به صورت کلی براساس پروتکل های سازمان غذا و دارو، دامپزشکی و استاندارد نیستند بنابراین کارخانه‌ها نمی توانند این شیر را خریداری کنند و همین دسته هستند که در گفتگو با رسانه ها مدعی اند شیر را به قیمت کمی از آنها می خرند در حالی که این افراد شیر خود را به لبنیات سنتی می فروشند و آنها اتفاقا گرانتر هم می فروشند.

بنی طبا تاکید کرد: بیشتر حواشی که در جامعه در خصوص شیر وجود دارد(مثلا شیر پالم دار است، میکروب دارد و ... ) مربوط به این دسته از دامداران هستند، از طرف دیگر وقتی گاو را می دوشند باید بلافاصله شیر برای بردن به کارخانه سرد شود که این امر در دامداری های صنعتی اتفاق می افتد ولی در دامداری سنتی ایجاد نمی شود برای همین امر شیر سریعا فاسد شده و استانهای مختلف نیز درگیر تب مالت گسترده هستند و به دلیل ارزانی در لبنیات سنتی استفاده می شود.