بواسیر، بیماری نیمی از جمعیت ایران
بیماری بواسیر یا همان هموروئید شایع ترین بیماری مقعدی است که بر اساس آمارهای موجود پیش بینی می شود،حداقل نیمی از جمعیت ایران به آن مبتلا باشند. تغییر سبک زندگی و کم تحرکی عامل مهمی در افزایش مبتلایان به این بیماری شناخته می شود. آگاهی از این بیماری و رعایت نکات پیشگیری کننده می تواند خطر ابتلا به این عارضه را حداقل تا ۷۰ درصد کاهش دهد. برای آشنایی دقیق‌تر با این بیماری علت‌ها علائم درمان و نیز روش های پیشگیری از بواسیر همراه ما باشید.
بواسیر چیست؟
بیماری بواسیر (هموروئید) در اثر تورم یا گشاد شدن دیواره سیاهرگ های کانال مقعد ایجاد میشود. وقتی سیاهرگ های مقعد در اثر عوامل مختلف تحت فشار و کشش قرار گیرد، دیواره این سیاهرگ ها متورم یا گشاد شده و به شکل زائده یا توده های متورم در رکتوم شکل می گیرند.
انواع بواسیر
البته بواسیر به دو نوع داخلی و خارجی تقسیم می شود:
- بواسیر داخلی: هرگاه سیاهرگ‌های آسیب دیده و متورم داخل کانال مقعد باشند بواسیر از نوع داخلی است. این نوع از بواسیر خود به ۴ درجه مختلف دسته بندی می شود. در شدیدترین حالت بواسیر به طور کامل از مقعد خارج شده و حتی با فشار دست هم به داخل برنمی‌گردد.
- بواسیر خارجی: اگر سیاهرگ های زیر پوست اطراف مقعد دچار تورم شوند، بواسیر خارجی نامیده می شود. این نوع از هموروئید باعث ایجاد توده ای متورم در اطراف دریچه مقعد میشود. در صورتی که در بواسیر خارجی لخته خون جمع شود،به کمک رنگ آن به کردی تغییر کرده و هموروئید ترومبوزه نامیده می شود.
برای آشنایی بیشتر با شکل و ظاهر واقعی این بیماری و انواع آن صفحه تصویر و عکس بواسیر را مشاهده کنید.
علت بواسیر چیست؟
همانطور که اشاره شد علت این بیماری فشار کشش شدید سیاهرگ های کانال مقعد است از عواملی که باعث ایجاد فشار می شوند، می توانیم به این موارد اشاره کنیم.
- یبوست و اسهال مزمن
- اضافه وزن
- بارداری و زایمان
- رابطه جنسی مقعدی
- بی تحرکی انجام ورزش های سنگین مثل وزنه برداری
علائم
از علائم و نشانه های بیماری مبتوانیم به این موارد اشاره کنیم؛
- درد مقعد که می‌تواند با دفع مدفوع یا هنگام نشستن شدت یابد.
- خونریزی از مقعد یا خون در مدفوع خون ناشی از بواسیر و معمولاً قرمز روشن است.
- احساس ناکامل بودن دفع در بواسیر داخلی
- سوزش و خارش مقعد
- بیرون زدن زائده های گوشتی از مقعد در رابطه داخلی و تورم اطراف دریچه مقعد رابطه خارجی
عوارض
عوارض این بیماری معمولا شایع نیستند از آنجایی که به آسیب شدیدی به همراه دارد معمولا بیماران به موقع برای درمان مراجعه می کنند اما اگر بیمار مدت طولانی در درمان هموروئید می کند ممکن است عوارض زیر برای فرد ایجاد شود:
- کم خونی در اثر خونریزی های متعدد
- درد شدید ناحیه مقعد
برای درمان بواسیر به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
اولاً در صورت مشاهده هر یک از علمی که ذکر شد و سریع به پزشک مراجعه کنید.خونریزی مقعد در اغلب موارد بیماری بواسیر در ارتباط است اما ممکن است ناشی از بیماری های خطرناک دیگری همانند سرطان باشد پس از پیگیری پزشکی در اولین فرصت ضروری است!
برای درمان و تشخیص بیماری می‌توانید بدون تخصص جراح عمومی مراجعه کنید، کارهای متخصص جراحی بخش های مختلف بدن است. البته پزشکی عمومی نیز می تواند این بیماری را تایید کند.
تشخیص
کار تشخیص بیماری با پرسش سوالات بررسی وضعیت عمومی بیمار انجام میشود. در مرحله بعد برای تایید بیماری و معاینه از آنوسکوپ استفاده میشود. در مواردی ممکن است کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی برای تشخیص بیماری انجام شود. یکی دیگر از روش های رایج تشخیص بیماری بررسی مقعد با انگشت است.
درمان بواسیر
متاسفانه راه برای درمان خود به خودی یا درمان در خانه برای بیماری وجود ندارد. بواسیر رمانی کامل برطرف شده است که زائده یا توده هموروئید با جراحی از مقعد خارج شود. از راه های درمان این بیماری به ترتیب اولویت می توانیم به این موارد اشاره کنیم؛
درمان بواسیر با لیزر
بهترین راهکار قطعی و فوری برای درمان این بیماری لیزر درمانی است.در این روش فقط با تابش اشعه لیزر توده هموروئید را کوچک کرده و در کمترین زمان ازبین میبرند. لیزر بواسیر را می‌توانید در کلینیک پزشک سرپایی و بدون درد و خونریزی انجام دهید.
از مزیت های درمان با این روش می توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- درمان سرپایی بدون نیاز به بیهوشی
- درمان قطعی و در کمتر از نیم ساعت
- بدون درد و خونریزی
- بدون نیاز به پانسمان
- بدون نیاز به دوره نقاهت استراحت در منزل
هموروئیدکتومی
روش جراحی سنتی هموروئید،هموروئیدکتومی گفته می شود. در این روش با جراحی هموروئید را بریده را از مقعد خارج می کنند. اگرچه این روش می‌تواند در درمان این بیماری موثر باشد اما از آنجایی که خطرات بسیاری مثل بی اختیاری در کنترل مدفوع گاز روده دارد، پزشکان سالهاست که آن را به بیماران توصیه نمی کنند. از معایب درمان با این روش می توانیم به این موارد اشاره کنیم؛
- نیاز به دریافت داروی بیهوشی و تحمل عوارض آن
- احتمال عفونت یا آسیب به مقعد و بی اختیاری در کنترل مدفوع و گاز روده.
- درد و خونریزی
- ظرف زمان و هزینه های بیشتر
درمان خانگی
اگر چه روش های خانگی درمان این بیماری نمی توانند جایگزین جراحی و لیزر شوند و یا هموروئید را به طور کامل از بین ببرند، اما جهت تسکین موقت علائم بیماری قبل و بعد از درمان کاربرد دارد.
- استفاده از پماد ها؛مصرف داروهای مانند آنتی هموروئید, هیدروکورتیزون یا لیدوکائین اگرچه می توانند در تسکین موقت علائم و رفع سوزش و خارش موثر عمل کند، اما درمان قطعی بیماری نیستند! مصرف پماد ها می تواند برای چندین ساعت علائم شما را تسکین دهد.
- نشستن در آب گرم؛از آنجایی که این بیماری درد شدیدی دارد نشستن در آب گرم می تواند به تسکین این درد کمک کند، گرما گردش خون در عروق و رگها را افزایش داده و در تسکین درد موثر است.
- ورزش؛یک راه ساده برای درمان ورزش تحرک است که می‌تواند از یبوست جلوگیری و به درمان بیماری کمک کند.
- استفاده از روغن های گیاهی،مصرف روغن های گیاهی مثل روغن زیتون نارگیل و غیره می توانند به رفع التهاب و از بین بردن یبوست کمک کنند.
پیشگیری
با انجام یک سری نکات ساده می توان احتمال ابتلا به بیماری را تا ۷۰ درصد کاهش داد رعایت این نکات نه تنها در پیشگیری از بیماری موثر است، بلکه می‌تواند از عود مجدد هموروئید بعد از جراحی یا لیزر نیز پیشگیری کند.
- مصرف فیبر، فیبر در بدن انسان هضم و جذب نمی شود. برابری با افزایش حجم،درمان یبوست کمک میکند. هر فرد می‌تواند تا بسته ۳۰ تا ۳۵ گرم فیبر در طول روز مصرف کرد.
- نوشیدن آب،نوشیدن آب و مایعات کافی می‌تواند به نرم شدن مدفوع و دفع راحت تر آن کمک کند، هر فرد باید حداقل ۸ لیوان آب را در روز مصرف کند.
- پرهیز از طولانی مدت نشستن یا زور زدن در توالت
- پرهیز از زور زدن برای دفع
- پرهیز از از به تاخیر انداختن دفع
- اجتناب از رابطه مقعدی
- ورزش و تحرک کافی
- اجتناب از جابجایی و بلند کردن اجسام سنگین
- حفظ وزن در حالت تعادل.
