چگونه زبان روسی را از پایه یاد بگیریم؟

یادگیری زبان روسی امکان ارتباط شما را با بیش از 150 میلیون نفر در دنیا فراهم می‌کند؛ می‌توانید با یکی از قدرت‌های بزرگ منطقه وارد ارتباط تجاری و اقتصادی شوید؛ و می‌توانید بخش مهمی از شاهکارهای ادبی جهان را به زبان اصلی بخوانید، و تجزیه و تحلیل کنید. روسیه فرهنگ و تاریخی غنی و کهن دارد که فرصت یادگیری و ماجراجویی زیادی را پیش روی شما قرار می‌دهد. البته ممکن است شما هدف دیگری از یادگیری زبان روسی داشته باشید، مثلاً تحصیل، تدریس، کار و…

مقاله کامل را در وب سایت های تاکی بخوانید.

1- الفبای سیریلیک را یاد بگیرید

زبان روسی برای نوشتار از الفبای سیریلیک (Cyrillic) استفاده می‌کند. خط سیریلیک در مناطق گسترده‌ای از اوراسیا از جمله منطقه‌های اسلاو، ترک زبان، مغول، و فارس زبان مورد استفاده قرار می‌گیرد. الفبای سیریلیک شامل 33 حرف است. برخی از این حروف به الفبای لاتین شباهت دارند، اما از آن‌جا که همه آن‌ها صدای مشابهی ندارند، باید زمانی را به یادگیری حروف الفبا اختصاص دهید.

شاید این که بخواهید فقط حروف الفبا را به تنهایی یاد بگیرید کمی حوصله‌تان را سر ببرد. پس آن را با یادگیری چند کلمه ساده ترکیب کنید. چند کلمه دو یا سه حرفی روسی یاد بگیرید و حروفی که در آن‌ها استفاده شده است را به خاطر بسپارید. یادتان می‌آید در فارسی اول دبستان چطور حروف زبان فارسی را یاد گرفتیم؟ از همان روش استفاده کنید.

ابتدا چند حرف ساده را یاد بگیرید و با ترکیب آن‌ها در واژه‌ها آشنا شوید. با این کار سریع‌تر و بهتر می‌توانید حروف را به خاطر بسپارید. برای شروع می‌توانید میان‌بر بزنید و ابتدا حروفی که با شکل لاتین صدای مشترک دارند، یعنی A, K, M, O, T را حفظ کنید. بعد یکی یکی حروف دیگر را با آن‌ها ترکیب کنید و واژه‌های جدید بسازید. می‌توانید از یک دیکشنری برای پیدا کردن واژه‌های ساده، شامل این حروف، کمک بگیرید.

گام بعدی را بگذارید برای حروفی که نوشتاری مشابه حروف لاتین دارند اما صدای متفاوتی می‌دهند. آن‌قدر در مثال‌های گوناگون از آن‌ها استفاده کنید تا عادت کنید. اگر با حروف یونانی آشنا هستید، می‌توانید حروف مشابه با حروف یونانی را بگذارید برای گام سوم. تا همین‌جا هم احتمالاً با تعدادی دیگر از حروف زبان روسی در واژه‌هایی که یاد گرفته‌اید آشنا شده‌اید. اما برنامه‌تان را کامل کنید و بقیه حروف را هم دقیق بیاموزید.

در وب‌سایت russianforeveryone.com می‌توانید حروف الفبای سیریلیک را با راهنمای صوتی، نمایش شیوه نوشتاری شکل بزرگ و کوچک حروف، و مثالی از زبان روسی ببینید. خبر خوب این است که هر حرف از الفبای روسی همیشه به یک شکل تلفظ می‌شود و شما بعد از یادگیری الفبای سیریلیک به راحتی می‌توانید هر کلمه روسی را بخوانید.

حواستان باشد کلمات را با صدای بلند برای خودتان تکرار کنید. مهم نیست در ابتدای راه چقدر اشتباه دارید، با این کار به مغزتان در فرآیند یادگیری کمک می‌کنید.

2- کلمات ساده و پرکاربرد زبان روسی را یاد بگیرید

تا همین حالا هم در خلال یادگیری الفبای زبان روسی چند کلمه‌ای یاد گرفته‌اید. حالا کمی به این یادگیری نظم بدهید. کلمات ساده اما پرکاربرد را یاد بگیرید؛ چیزهایی که بتوانید با آن یک مکالمه را شروع کنید. در یادگیری یک زبان جدید شروع مکالمه اهمیت زیادی دارد. هر چه زودتر بتوانید شروع کنید به صحبت کردن، هم خودتان انگیزه بیشتری پیدا می‌کنید، هم سرعت پیشرفتتان بالا می‌رود.

با سلام و احوالپرسی شروع کنید. فرض کنید همین حالا یکی از دوستانتان را در خیابان می‌بینید. چه چیزهایی به هم می‌گویید؟ دقت کنید عبارت‌هایی که برای یادگیری در این گام انتخاب می‌کنید، کوتاه و ساده باشند.

تشکر و عذرخواهی کردن، عبارت‌های پرکاربرد دیگری هستند که در مکالمات روزمره به آن بر می‌خورید. آن‌ها را هم در لیستتان قرار دهید. بعد کم کم بروید سراغ معرفی خودتان. اسمتان، شغلتان، تحصیلاتتان و علاقه‌مندی‌هایتان را به زبان روسی بگویید.

نام وسیله‌هایی که هر روز با آن‌ها سر و کار دارید را نیز یاد بگیرید. حتی می‌توانید نام بعضی از آن‌ها را روی یک تکه کاغذ بنویسید و روی وسیله‌ها بچسبانید. هر بار چشمتان به وسیله‌ها می‌افتد نام آن‌ها را بلند تکرار کنید. این که نام آن‌ها را در ذهنتان مرور کنید خوب است، اما بلند تکرار کردن واژه‌ها در یادگیری تلفظ و پیشرفت در مهارت صحبت کردن بسیار مؤثر است.

3- واژه‌های مشترک با زبان فارسی و انگلیسی را پیدا کنید

اصلاً تعجب نکنید. واژه‌هایی در زبان فارسی وجود دارد که از زبان روسی گرفته شده است، بنابراین ما کاملاً آن‌ها را بلدیم. اما واژه‌هایی نیز در زبان روسی وجود دارد که از فارسی گرفته شده است. به هر حال تعدادی واژه هست که شما همین حالا هم آن‌ها را بلدید. خوب است که نوشتن آن‌ها را هم تمرین کنید و به این شکل حروف را هم سریع‌تر یاد بگیرید. چند مورد از آن‌ها را می‌توانید در جدول زیر ببینید.

تعداد زیادی واژه مشترک هم بین زبان روسی و انگلیسی وجود دارد که اگر کمی به انگلیسی تسلط داشته باشید، آن‌ها را هم می‌توانید در اولویت یادگیری قرار دهید. با چندتایی از آن‌ها این‌جا آشنا شوید و خودتان هم فهرستی از آن‌ها تهیه کنید. 

سعی کنید این کلمات را در یک جمله قرار دهید و آن‌ها را به خاطر بسپرید.

حفظ کردن و یادآوری کلمات به تنهایی سخت است و در حقیقت فایده چندانی هم برایتان ندارد. شما در نهایت باید همه این کلمات را در جمله‌ها استفاده کنید.

4- دستور زبان روسی را بیاموزید

دستور زبان روسی از دستور زبان حالت (Case Grammar) استفاده می‌کند که در ساختار جمله بر ظرفیت فعل تمرکز دارد. بنابراین کمی با آن‌چه در فارسی و انگلیسی می‌بینیم متفاوت است، اما در زبان لاتین، یونانی و آلمانی استفاده می‌شود. بهتر است دستور زبان روسی را به تدریج یاد بگیرید. بنابراین زمانی که یادگیری زبان روسی را آغاز می‌کنید، برنامه مشخصی برای آن بریزید. در یادگیری آن عجله نکنید و خوب تمرین کنید.

در زبان روسی نیز مثل خیلی از زبان‌های دیگر اسامی جنسیت دارند. البته خوشبختانه در این زبان تا حدی می‌توانید قواعدی را برای تشخیص جنسیت برخی از اسم‌ها یاد بگیرید. در بقیه موارد نیز بهتر است از همان ابتدا که واژه را یاد می‌گیرید، جنسیت آن را هم به خاطر بسپارید. زبان روسی سه جنسیت برای اسم‌ها دارد: مؤنث، مذکر و خنثی.

5- از یک معلم حرفه‌ای کمک بگیرید

اگر می‌خواهید سریع‌تر پیشرفت کنید، می‌توانید از یک نفر که در زبان روسی حرفه‌ای است کمک بگیرید. برای این کار چند گزینه پیش روی شماست. می‌توانید در کلاس‌های عمومی آموزشگاهی زبان روسی شرکت کنید. در این صورت یادتان باشد پیش از ثبت نام بپرسید چند ترم باید در کلاس‌ها شرکت کنید تا به سطح مورد نظرتان برسید؛ و علاوه بر آن، از بروز بودن منابعی که برای تدریس استفاده می‌کنند مطمئن شوید.

شما می‌توانید از کمک یک معلم باتجربه نیز بهره‌مند شوید. کلاس خصوصی سرعت یادگیری شما را تا حد زیادی بالاتر می‌برد. ضمن این که مدرس زبان روسی به طور مداوم با شما صحبت می‌کند و در کلاس خصوصی بیشتر از هر حالت دیگری فرصت تمرین مکالمه را دارید. همیشه هم می‌توانید به منبع مطمئنی برای رفع اشکال و برطرف کردن سوالاتتان دسترسی داشته باشید.

مجموعه های‌تاکی امکان ارتباط با اساتید باتجربه‌ای را برای شما فراهم می‌کند که به تدریس خصوصی زبان روسی می‌پردازند. با شرکت در یک کلاس خصوصی، می‌توانید به طور منظم یادگیری زبان روسی را دنبال کنید و از تجربه‌های استادهای برجسته این زبان بهره ببرید. بر اساس ترجیح خودتان می‌توانید در کلاس‌های آنلاین یا حضوری شرکت کنید. شرکت در کلاس آنلاین موجب می‌شود در زمان و انرژی خود صرفه‌جویی نمایید؛ و با شرکت در کلاس حضوری این امکان را دارید که رو در رو با استاد زبان روسی خود در ارتباط باشید.

6- از دوره‌های آنلاین استفاده کنید

اگر به زبان انگلیسی مسلط باشید، می‌توانید برای یادگیری زبان روسی از دوره‌های آنلاین موجود به انگلیسی نیز استفاده کنید. دوره‌های بسیار زیادی وجود دارد که با پرداخت شهریه می‌توانید در آن‌ها شرکت کنید، اما تعدادی دوره رایگان نیز که توسط موسسه‌های معتبر ارائه می‌شود در دسترس است.

تعدادی دوره رایگان برای سطح مبتدی و نیز چند دوره آموزش الفبای روسی روی وب‌سایت Udemy موجود است که می‌توانید نگاهی به آن‌ها بیندازید.

یک گزینه دیگر نیز دنبال کردن آموزش روی یک وب‌سایت به صورت گام به گام است. سه مورد از وب‌سایت‌هایی که درس‌های آنلاین و از سطح مبتدی ارائه کرده‌اند عبارتند از: russianlessons.net و russianforeveryone.com و russianforfree.com

7- به زبان روسی گوش کنید

بالا بردن مهارت شنیداری‌تان نیز اهمیت زیادی دارد. برای این کار می‌توانید به ترانه‌های روسی گوش کنید. یک آلبوم از آهنگ‌های مورد علاقه‌تان درست کنید، متن آن‌ها را بیابید و همان‌طور که آهنگ را می‌شنوید به واژه‌ها و تلفظ‌شان دقت کنید. وقتی مشغول انجام کارهای خانه هستید، غذا می‌خورید یا در راه هستید می‌توانید به این آهنگ‌ها گوش کنید و اجازه دهید گوشتان بیشتر به شنیدن زبان روسی عادت کند. حتی بهتر است خودتان هم با آن هم‌صدا شوید.

یک گزینه خیلی خوب دیگر گوش کردن به پادکست‌های زبان روسی می‌باشد. خوشبختانه چندین پادکست با هدف یادگیری زبان روسی ساخته شده است که با استفاده از آن‌ها علی رغم بالا بردن مهارت شنیداری می‌توانید نکات زیادی بیاموزید؛ چند مورد از این پادکست‌ها عبارت‌اند از:

• Russian Made Easy
• RussianPod101
• Russian Podcast
• Slow Russian

8- مطالعه کنید

خواندن به زبان روسی به شما کمک می‌کند که سریع‌تر با سیستم نوشتاری و دستور زبان آن ارتباط برقرار کنید. برای شروع سراغ کتاب‌های داستان کودکان بروید. در کتاب‌های کودک از واژه‌ها و فعل‌های ساده استفاده می‌شود و جمله‌ها کوتاهند، بنابراین برای کسانی که به تازگی با زبان روسی آشنا شده‌اند مناسب‌ترند.

کمی که مهارت پیدا کردید گاهی به زبان روسی در وب پرسه بزنید، خبرها را بخوانید و چیزهای تازه‌ای در مورد زبان روسی و فرهنگ روسیه یاد بگیرید. و پس از آن لذت خواندن شاهکارهای ادبیات جهان را از خودتان دریغ نکنید؛ تعداد زیادی از بهترین نویسنده‌های روس داستان‌های کوتاه نیز دارند. می‌توانید با داستان‌های کوتاه شروع کنید. آنتوان چخوف، داستایوفسکی، بولگاکف، پوشکین، تولستوی و ماکسیم گورکی داستان‌های کوتاه بی‌نظیری دارند که می‌توانید همزمان با یادگیری زبان روسی از آن‌ها لذت ببرید.

9- به زبان روسی حرف بزنید

بسیار مهم است که حرف زدن به زبان روسی را شروع کنید. این کار را در اولین فرصتی که می‌توانید، انجام دهید؛ یعنی به محض این که چند عبارت ساده برای برقراری ارتباط یاد گرفتید. می‌توانید از تمرین در آینه شروع کنید، اما حتماً با صدای بلند تمرین کنید.

بهترین راه تمرین این است که کسی را پیدا کنید که زبان مادری‌اش روسی است و با او حرف بزنید. برای این کار می‌توانید از شبکه‌های اجتماعی، فروم‌ها و اپلیکیشن‌هایی که برای این کار طراحی شده‌اند استفاده کنید. Vkontakte یک شبکه اجتماعی روسی مشابه فیس‌بوک است؛ با عضویت در آن می‌توانید با تعداد زیادی از افراد روس در ارتباط باشید.

10- تفریح کنید و زبان روسی یاد بگیرید

یادگیری زبان روسی را با تفریحاتتان ترکیب نمایید. برای مثال اگر به بازی‌های گروهی یا ویدیویی علاقه دارید با روسی‌ها بازی کنید. فیلم روسی یا برنامه تلویزیونی روسیه را ببینید؛ به خصوص، فیلم‌های به‌روز. فیلم‌ها منبع بسیار خوبی از واژه‌ها و اصطلاحات پرکاربرد بین مردم هستند. اگر هنوز خیلی مبتدی هستید، فیلم‌ها را با زیرنویس فارسی یا انگلیسی ببینید؛ در گام‌های بعدی می‌توانید بروید سراغ زیرنویس روسی.

تعدادی از اپلیکیشن‌های آموزش زبان روسی نیز فضایی بازی‌گونه و جالب دارند. آن‌ها را هم امتحان کنید؛ می‌توانند تجربه خوبی برایتان رقم بزنند. معمولاً با روزی 5 تا 30 دقیقه استفاده از یک اپلیکیشن خوب می‌توانید چند نکته جدید یاد بگیرید. Duolingo و Rosetta Stone دو مورد از این اپلیکیشن‌ها هستند.

11- به روسیه سفر کنید

یکی از تکنیک‌های عالی یادگیری در هر زبانی غوطه‌وری در آن زبان است. بنابراین اگر می‌توانید خودتان را در چنین موقعیتی قرار دهید، تعلل نکنید. کشور روسیه، آسیایی است، بنابراین سفر به آن برای ما ارزان‌تر از کشورهای اروپایی تمام می‌شود. پس از همین حالا می‌توانید برای سفر به روسیه پس‌انداز کنید. از کشور دیدنی و تاریخی روسیه لذت ببرید و زبان روسی خود را در عمل امتحان کنید.