تفاوت ورق روغنی و ورق سیاه در چیست؟
ورق سیاه به ورقی گفته میشود که توسط فرایند نورد گرم تولید گردد و ورقهای تولید شده توسط فرایند نورد سرد در بازار به ورق روغنی معروف هستند. تفاوت ورق سیاه و ورق روغنی از موضوعات کلیدی ساخت و ساز محسوب میشود. در وحله اول تفاوت این دو ورق به روش تولیدشان برمیگردد. اما معمولا ورقهای تولید شده با روش نورد گرم، نسبت به فولاد تولید شده با روش نورد سرد، کیفیت کمتری دارند. ورقهای تولیدی با فرایند نورد گرم بلافاصله در پروسه تولید قرار گرفته و به همین دلیل نیازی به گرمایش مجدد آنها وجود ندارد. پس از تولید، هنگامی که دمای آنها کاهش مییابد حجم آن نیز کم میشود. بنابراین میتوان گفت که در ورق سیاه، میزان کنترل برای تغییر سایز و شکل فولاد در مقایسه با ورق روغنی کمتر است.
تفاوت در سایز
ورق خروجی نورد گرم (ورق سیاه) سطح نسبتا خشنی دارد و تلرانسهای ابعادی آن با دقت چندان بالایی تعبیه نشدهاند. در نورد گرم ضخامت ماده حدودا از 25 به 6 میلیمتر کاهش مییابد. اگر محصول نازک باشد (تا 6 میلی متر) ورق میتواند به دور محوری پیچانده شود و کویلهای ورق را تشکیل دهد. این کویلها، برای فرایند نورد سرد به عنوان ماده اولیه هستند. در نورد سرد، ورقها با پرداخت سطح بالا و تلرانسهای کمتر و ضخامت بسیار کمی تهیه میشوند.
موارد مصرف
معمولا در پروژههایی از ورق سیاه استفاده میکنند که ظاهر محصول برایشان مهم نباشد. برای مصرفکننده ورق سیاه روغنی، ویژگیهای مکانیکی و استحکام در درجه اول قرار میگیرد.
تفاوت در کیفیت
دستگاهها و روشهای تولیدی در فرایند نورد گرم، بسیار تکامل یافته هستند به گونهای که محصولات حاصل از نورد گرم، مرغوب بوده و از نظر قیمتی، ارزانتر از ورق سرد هستند. با این حال به علت گرانی دستگاهها، ورق سیاه تنها در شکلها و اندازههای استانداردی تولید میگردد که تقاضا برای آن زیاد است. محصولاتی در اندازههای بزرگ تولید میشود، ورق گرم مورد استفاده قرار میگیرد. محصولات تولید شده با نورد سرد، سطح یکنواختی داشته و پوشش با کیفیتی دارند. میلگردهایی که با فرایند نورد سرد تولید میشوند، دارای سختی بیشتر نسبت به میلگردهای تولیدی با نورد گرم هستند. این در حالی است که این روند در تولید ورقهای فولادی معکوس بوده و میزان کربن در ورقهای نورد گرم بیشتر بوده و ورقهای سرد به دلیل فرایند آنیلینگ نرمتر هستند. پس ورق سیاه، نسبت به ورق روغنی، استحکام بالاتری دارد.
تفاوت در قیمت
قیمت ورقهای سرد اعم از ورق روغنی و ورق گالوانیزه دو برابر قیمت ورق سیاه است. علت این امر پیچیدگی فرآیند تولید ورق سرد نسبت به ورق گرم است.
آنالیز ورق روغنی
نام ورق روغنی اصطلاح عامیانهای است که به ورقهای تولید شده به روش نورد سرد گفته میشود و به دلیل سطح صاف و صیقلی معروف هستند. این ورقها در ابتدا دارای ضخامت بالا هستند، اما با انجام عملیات نورد سرد، ضخامت ورقها کم میشود. بر همین اساس و همچنین به دلیل ظاهر زیبا، اغلب در مواردی که ظاهر کار اهمیت دارد مورد استفاده قرار میگیرند. آنالیز ورق روغنی شامل ورقهای معمولی ST12، ورقهای نیمه کشش ST13 و ورقهای فوق کشش ST14 میشود. از دیگر موارد مهم در بررسی آنالیز ورق روغنی، ضخامت محصول است که از 30 صدم میلیمتر تا 3 میلیمتر تولید میشود. همچنین عرض استاندارد در این محصولات 100 و یا 125 cm است.
تفاوت ورق روغنی با گالوانیزه
هر دو نوع ورق روغنی و ورق گالوانیزه ظاهر صاف و صیقلی دارند، اما تفاوتهایی را میتوان برای آنها برشمرد. به عنوان مثال ورق روغنی از نورد سرد ورق سیاه تولید میشود در صورتی که ورق گالوانیزه را طی مراحل آبکاری با استفاده از فلز مذاب روی، آبکاری کرده تا در برابر محیطهای مرطوب مقاومت بالایی داشته باشند. تفاوت بعدی در میزان مقاومت این دو محصول در برابر آب و رطوبت است. ورقهای گالوانیزه به علت یک لایه فلز روی، مقاومت بالایی در برابر رطوبت و آب دارند.
کاربرد ورق سیاه و ورق روغنی
نورد گرم معمولا برای محصولاتی با سایز بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد. علت این است که محصولات بزرگ باید شکل متفاوتی داشته باشند. ورقهای نورد گرم در کارخانجات به عنوان ماده اولیه جهت تولید ورقهای سرد مورد استفاده قرار میگیرند. نورد سرد معمولا برای محصولات کوچکتر مورد استفاده قرار میگیرد که نیاز به دوام و انعطاف بالاتری دارند. ورق گالوانیزه روغنی و گالوانیزه معمولا در ساخت و ساز ساختمان، قطعات خودرو، لوازم خانگی و مبلمان مورد استفاده قرار میگیرند.
مزایا و معایب ورقهای سرد و گرم
ابعاد ورق سرد نسبت به ورق گرم دقیقتر است. در حقیقت نورد سرد سبب تولید ابعاد نهایی دقیقتر میگردد. با این حال، اشکال ورق روغنی و ورق گالوانیزه نسبت به ورق سیاه محدودتر بوده و به شکلهای مربع، مدور و مسطح تغییر شکل میدهند. همچنین قابلیت انعطافپذیری ورق سیاه نسبت به ورقهای سرد بیشتر میباشد و میتوان آن را به اشکال مختلف درآورد.
دستهبندی کلی فرایندهای نورد
نورد عبارت است از یک فرایندی بر روی فلز که بین دو غلتک در حال چرخش انجام میگیرد. انواع نورد و روشهای مختلف آن براساس شرایط و کاربردهای مختلف شکل میگیرند که عبارتند از:
جهت نورد (نورد طولی، نورد عرضی و نورد پیچی)
وضعیت حرکتی غلتکهای نورد (پیوسته یا هم رفت و برگشتی)
وضعیت حرارتی (دما) فلز ( نورد سرد، نورد گرم و نورد داغ)
شکل محصول نورد شده (ورق، شمش یا مقاطع ساختمانی)
چنانچه محورهای غلتکها موازی بوده و دارای قطر و سرعت دورانی یکسانی باشند و در خلاف جهت هم دیگر چرخش کنند و علاوه بر آن قطعه کار از نظر خواص مکانیکی همگن باشد، تنها با نیرو و گشتاور غلتکها حرکت کند. فرایند نورد طولی نام دارد و بسته به این که غلتکهای کاری صاف و یا فرمدار باشند محصول نهایی ورق یا مقاطع ساختمانی خواهد بود. اگر فرایند شکل دهی در دمایی چنان بالا انجام گیرد که در آن دما، نرخ نرم شدن ناشی از حرارت بیشتر از نرخ کار سختی حاصل از فرایند باشد، به آن فرایند گرم کاری (کارگرم) گفته میشود. اغلب فرایندهای کارگرم به دماهای بالایی نیاز دارند. از سوی دیگر کار سرد عبارتی است که برای فرایندهای شکل دهی که در آن نرم شدگی ناشی از حرارت در برابر افزایش کار سختی فلز به طور قابل ملاحظهای کمتر باشد به کار میرود.
تفاوت فرایند تولید ورق سرد و گرم
در فرایند نورد گرم، شمش و تختال با عبور از قفسههای مختلف نورد در نهایت به ورق، میلگرد، مفتول لوله، ریل یا دیگر مقاطع ساختمانی تبدیل میشوند. در ادامه خط نورد، ورق تولید شده در نورد گرم وارد خط نورد سرد میشود. نورد سرد فلزات جایگاه خاصی در صنعت دارد. نورد سرد محصولاتی چون ورق، تسمه و فویل را با صیقل سطح نهایی و استحکام مکانیکی زیاد تولید میکنند. ضمن اینکه کنترل دقیقی بر ابعاد محصول اعمال میشود. در نوردهای گرم یا سرد، هدف عمده، کاهش ضخامت فلز است. معمولا تغییر اندازه پهنای ورق بسیار کم است به طوری که تقریبا تمام این کاهش ضخامت به افزایش طول ورق منجر میشود. فاصله بین غلتکها طوری تنظیم میشود که شکاف غلتکی صحیح را برای به دست آوردن کاهش ضخامت مطلوب به دست دهد.
در پایان...
عمده تفاوتی که میتوان برای ورق سیاه و ورق روغنی برشمرد، نحوه تولید آنها است. ورق سیاه به روش نورد گرم تولید میشود اما ورق روغنی پس از عملیات مربوط به نورد گرم، باید نورد سرد را از سر بگذراند، این ورق کیفیت بالایی پیدا میکند. قیمت ورق روغنی نسبت به ورقهای سیاه بالاتر است و کاربرد آنها نیز متفاوت میباشد. مشتریان میتوانند جهت استعلام قیمت ورق روغنی، ورق سیاه، مقاطع فولادی و همچنین قیمت لحظهای آهن با کارشناسان شرکت پیوان تماس بگیرند.
منبع: pivan.co