مقایسه ورق گالوانیزه و ورق سیاه

ورق‌های فولادی، با توجه به ویژگی‌های متفاوتی که دارند، در صنایع مختلف به کار می‌روند. دو نوع اصلی از ورق‌های فولادی که مورد استفاده قرار می‌گیرند، ورق سیاه و ورق گالوانیزه هستند. این دو نوع ورق، از یک سو تشابهاتی دارند اما از سوی دیگر، تفاوت‌های زیادی در ویژگی‌ها و کاربردها دارند. ورق سیاه یک نوع ورق فولادی است که به دلیل فرآیند تولید آن، روی آن لایه‌هایی از زنگ‌آوری معمولاً ندارد. این ویژگی باعث می‌شود که ورق سیاه به خصوص در کاربردهایی که نیاز به ظاهر صاف و بدون تغییرات رنگی دارند، مورد استفاده قرار گیرد. از جمله کاربردهای رایج ورق سیاه می‌توان به ساخت قطعات خودرو، لوله‌ها و قطعات ساختمانی اشاره کرد.

ورق گالوانیزه، به دلیل پوشش ضد زنگی که بر روی آن اعمال می‌شود، دارای مقاومت بالاتری در برابر زنگ زدگی است. این پوشش معمولاً از روی آلومینیوم و روی قلع تشکیل شده و به ورق فولادی افزوده می‌شود تا از تماس مستقیم با عوامل خورنده و هوای مرطوب محافظت کند. ورق گالوانیزه به خصوص در ساخت و ساز، تولید لوله‌ها و ساخت قطعات خارجی که با شرایط جوی سخت مواجه هستند، استفاده می‌شود. در این مقاله، به بررسی دقیق‌تر تفاوت‌ها و کاربردهای ورق سیاه و ورق گالوانیزه خواهیم پرداخت.

ورق گالوانیزه چیست؟

ورق گالوانیزه یک نوع ورق فولادی است که بر پایه‌ی فولاد تولید می‌شود و از ویژگی‌ها و کاربردهای خاصی برخوردار است. ورق‌های فولادی به دلیل استحکام کششی و مقاومت بُرشی بالا، در صنایع مختلف به وفور استفاده می‌شوند. اما این ورق‌ها به دلیل حساسیت به زنگ زدگی و خوردگی، نیاز به روش‌های مختلفی برای افزایش مقاومت خود دارند. یکی از این روش‌ها، گالوانیزاسیون یا روی‌اندودکردن است.

زنگ زدگی و خوردگی در ورق‌های فولادی:

ورق‌های فولادی با تماس با عوامل محیطی مانند هوا و آب، در معرض خطر زنگ زدگی و خوردگی قرار می‌گیرند. این مشکل معمولاً به دلیل تماس مستقیم با اکسیژن و رطوبت در محیط پیرامون ورق‌ها ایجاد می‌شود.

گالوانیزاسیون به عنوان راه حل:

برای مقابله با این مشکلات، متخصصان از روش گالوانیزاسیون یا روی‌اندودکردن استفاده می‌کنند. در این فرآیند، ورق فولادی با یک لایه نازک از روی پوشانده می‌شود. این لایه روی به عنوان مواد ضدزنگ عمل می‌کند و از تماس مستقیم فولاد با عوامل خورنده جلوگیری می‌کند. آلومینیوم همچنین ممکن است به عنوان جزء دیگری در این لایه مورد استفاده قرار گیرد.

ویژگی‌ های ورق گالوانیزه:

1. مقاومت به زنگ زدگی: لایه گالوانیزه بر روی ورق فولادی از آن جلوگیری می‌کند که زنگ‌زدگی و خوردگی به وجود آید.

2. استحکام مکانیکی: همچنین، ورق گالوانیزه همچون ورق‌های فولادی دیگر از استحکام کششی و مقاومت بُرشی بالایی برخوردار است.

3. مقاومت در برابر شرایط محیطی سخت: به دلیل ویژگی‌های ضدزنگ و مقاومت به شرایط محیطی، ورق گالوانیزه در صنایع مختلفی مانند ساخت و ساز، صنعت خودرو و صنعت لوله‌سازی استفاده می‌شود.

استفاده از ورق گالوانیزه به عنوان یک راه حل موثر برای افزایش مقاومت ورق‌های فولادی در برابر زنگ زدگی و خوردگی، توسعه در صنایع مختلف و کاربردهای گوناگون این محصول را افزایش داده است.

کاربرد ورق گالوانیزه

ورق گالوانیزه به دلیل ویژگی‌های خاص خود در مقابل زنگ زدگی و خوردگی، در صنایع مختلف و در کاربردهای گوناگون به کار می‌رود. برخی از کاربردهای اصلی ورق گالوانیزه عبارتند از:

1. ساخت و ساز:

   - استفاده در ساخت قطعات سازه‌های ساختمانی به منظور افزایش مقاومت به عوامل محیطی. به عنوان مثال در ساخت و تولید سقف کاذب دامپا استفاده میشود.

   - ساخت پوشش‌ها و سایر قطعات مورد نیاز در ساختمان‌ها.

2. خودروسازی:

   - تولید قطعات خودروها که نیاز به مقاومت در برابر شرایط محیطی سخت دارند.

   - ساخت بدنه خودروها به منظور مقاومت در برابر زنگ‌زدگی.

3. صنایع لوله‌سازی:

   - تولید و ساخت لوله‌های گاز و آب با استفاده از ورق گالوانیزه برای جلوگیری از زنگ‌زدگی و خوردگی.

4. تولید تجهیزات کشاورزی:

   - ساخت انواع قطعات و تجهیزات کشاورزی که در معرض شرایط محیطی سخت قرار می‌گیرند.

5. صنایع نفت و گاز:

   - استفاده در تجهیزات نفت و گاز به منظور مقاومت در برابر خوردگی و شرایط محیطی خاص.

6. ساخت و تولید تجهیزات الکتریکی:

   - استفاده در تولید قطعات الکتریکی و الکترونیکی که نیاز به مقاومت در برابر زنگ‌زدگی دارند.

7. تولید ظروف غذایی:

   - ساخت ظروف و تجهیزات غذایی که نیاز به مقاومت در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی دارند.

8. تولید وسایل آب‌بندی:

   - ساخت تجهیزات و وسایل آب‌بندی مانند تانکرهای آب با استفاده از ورق گالوانیزه.

9. صنایع دریایی:

   - استفاده در ساخت قطعات و تجهیزات دریایی به منظور مقاومت در برابر شرایط نمایی و زنگ‌زدگی.

ورق گالوانیزه به دلیل مقاومت بالا به زنگ‌زدگی و خوردگی، استحکام مکانیکی مناسب و کاربردهای گسترده، در صنایع مختلف به عنوان یک ماده ساختاری و محافظتی ارزشمند شناخته شده است.

ابعاد ورق گالوانیزه

ابعاد ورق گالوانیزه ممکن است متنوع باشد و بستگی به نیازهای مشخص هر پروژه و استانداردهای متفاوت صنعتی داشته باشد. در ادامه، ابعاد رایجی که ممکن است برای ورق گالوانیزه در بازارها موجود باشد، ذکر شده‌اند:

1. ضخامت:

   - ورق‌های گالوانیزه در ضخامت‌های مختلفی تولید می‌شوند. ضخامت‌ها معمولاً به واحد "میلیمتر" اندازه گرفته می‌شوند. برخی از ضخامت‌های رایج ممکن است شامل 0.5mm، 0.8mm، 1mm، 1.5mm و 2mm باشد.

2. عرض ورق:

   - عرض ورق‌های گالوانیزه نیز متنوع است و معمولاً به واحد "میلیمتر" اندازه گرفته می‌شود. عرض‌های رایج ممکن است از 1000mm تا 1500mm یا حتی بیشتر باشد.

3. طول ورق:

   - طول ورق‌ها نیز بستگی به نیازهای مشتریان و استانداردهای بازار دارد. طول‌ها معمولاً به واحد "متر" اندازه گرفته می‌شود. ممکن است ابعاد متنوعی مانند 2000mm، 2500mm، 3000mm یا حتی طول‌های سفارشی باشد.

4. وزن ورق:

   - وزن ورق‌های گالوانیزه بستگی به ضخامت، عرض و طول آنها دارد. وزن معمولاً به واحد "کیلوگرم" اندازه گرفته می‌شود.

5. نوع پوشش گالوانیزاسیون:

   - ورق‌های گالوانیزه ممکن است دارای پوشش گالوانیزاسیون معمولی یا پوشش خاصی باشند که به عنوان گالوانیزه گرم یا گالوانیزه الکتریکی شناخته می‌شود. این موارد نیز در تعیین خصوصیات و کاربردهای ورق تأثیرگذار هستند.

مهم است تا در هنگام خرید ورق گالوانیزه، نیازهای مشخص پروژه خود را در نظر بگیرید و از تامین کننده معتبری با کیفیت خوب خرید کنید تا مطمئن شوید که ابعاد و ویژگی‌های ورق با نیازهای شما هماهنگ هستند. [https://fooladiran.com/price-galvanized-sheet]

ورق سیاه چیست (Hot Rolled Sheet)؟

ورق‌های فولادی با استفاده از دو روش نورد سرد و گرم تولید و عرضه می‌شوند و هر کدام از این روش‌ها ویژگی‌ها و کاربردهای خاصی دارند. در ادامه، توضیحات بیشتر در مورد ورق‌های نورد گرم (ورق سیاه) آورده شده است:

ورق‌های نورد گرم به عنوان ورق سیاه شناخته می‌شوند و این نام به دلیل روش تولید آنها و ویژگی‌های خاص سطحی استفاده می‌شود. ویژگی‌های کلیدی این نوع ورق عبارتند از:

1. تولید در دمای بالا:

   - این ورق‌ها در دمای بالایی تولید می‌شوند. فرآیند نورد گرم باعث افزایش مقاومت و استحکام فولاد می‌شود.

2. سطح زبر و خشن:

   - ورق‌های نورد گرم پس از فرآیند تولید دارای سطحی زبر و خشن هستند. این ویژگی سبب می‌شود که برخی از کاربردها نیاز به پردازش‌های بیشتر برای صاف‌سازی و یا دقیق‌تر شدن سطح داشته باشند.

3. رنگ تیره و مات:

   - به دلیل دمای بالا و سطح زبر، ورق‌های نورد گرم رنگ تیره و ماتی دارند.

خصوصیات ورق سیاه

ویژگی‌های مهم ورق سیاه (Hot Rolled Sheet):

1. استحکام کششی بالا:

   - یکی از ویژگی‌های برجسته ورق سیاه، استحکام کششی بالای آن است. این نوع ورق با دمای بالا در فرآیند نورد گرم تولید می‌شود که باعث افزایش استحکام فولاد می‌گردد.

2. مقاومت در برابر ضربات و فشارها:

   - ورق سیاه به دلیل استحکام بالا، مقاومت مناسبی در برابر ضربات و فشارهای احتمالی دارد. این ویژگی آن را مناسب برای کاربردهایی می‌کند که نیاز به استحکام و مقاومت در برابر تنش‌های مکانیکی دارند.

3. مقاومت در برابر آسیب‌های جابه‌جایی:

   - به دلیل استحکام و مقاومت آن، ورق سیاه در برابر آسیب‌های ناشی از جابه‌جایی یا انتقال مقاومت دارد. این خصوصیت آن را مناسب برای کاربردهای ساختمانی و صنعتی می‌کند.

4. انعطاف نسبتاً خوب:

   - علاوه بر مقاومت، ورق سیاه نسبت به ورق‌های دیگر نورد، انعطاف نسبتاً خوبی نیز دارد. این خصوصیت به آن امکان می‌دهد که در برخی از کاربردها از انعطاف و تشکیل دهندگی خوبی برخوردار باشد.

5. استفاده در کاربردهای مختلف:

   - ورق سیاه به دلیل ویژگی‌های فوق در صنایع مختلفی از جمله ساخت و ساز، خودروسازی، تولید تجهیزات ماشین‌آلات و صنایع لوله‌سازی استفاده می‌شود.

کاربردهای ورق سیاه

کاربردهای ورق سیاه (Hot Rolled Sheet):

1. ساخت قوطی و پروفیل ساختمانی و صنعتی:

   - ورق سیاه برای تولید انواع قوطی‌ها و پروفیل‌های ساختمانی و صنعتی به کار می‌رود. این پروفیل‌ها معمولاً برای مصارف خاصی طراحی و تولید می‌شوند و در ساختمان‌ها و تجهیزات صنعتی استفاده می‌شوند.

2. تولید ابزارآلات و ماشین‌ها:

   - از ورق سیاه در ساخت انواع ابزارآلات و ماشین‌های کوچک و بزرگ در صنایع کشاورزی و صنعتی استفاده می‌شود. این ورق‌ها به دلیل استحکام کششی بالا و قابلیت مقاومت در برابر فشارها مناسب برای ساخت قطعات ماشین‌آلات می‌باشند.

3. تولید قطعات خودرو:

   - برخی از قطعات کلیدی خودروها از ورق سیاه ساخته می‌شوند. استحکام و مقاومت این ورق‌ها اهمیت بسیاری در تولید قطعات خودرو دارد.

4. تولید مخازن در کشتی‌ها:

   - ورق‌های سیاه برای تولید مخازن سوخت یا سایر مخازن در کشتی‌ها به کار می‌روند. این ورق‌ها باید مقاومت کافی در برابر فشارها و شرایط محیطی خاص را داشته باشند.

5. تولید گاردریل و تابلوهای تبلیغاتی:

   - برای ساخت گاردریل‌ها، تابلوهای تبلیغاتی و بیلبوردهای بین‌شهری از ورق سیاه استفاده می‌شود. این ورق‌ها به دلیل استحکام و قابلیت انعطاف، در تولید قطعات مختلف در زمینه تبلیغات و ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ابعاد رایج ورق‌های سیاه:

1. ورق با طول 2 متر، عرض 1 متر و ضخامت 2 تا 2.5 میلی‌متر:

   - وزن: حدود 32 تا 40 کیلوگرم

2. ورق با طول 2.5 متر، عرض 1.25 متر و ضخامت 3 میلی‌متر:

   - وزن: حدود 75 کیلوگرم

3. ورق با طول 6 متر، عرض 1.5 متر و ضخامت 4 تا 15 میلی‌متر:

   - وزن: حدود 288 تا 1000 کیلوگرم

4. ورق با طول 6 متر، عرض 2 متر و ضخامت 20 تا 25 میلی‌متر:

   - وزن: حدود 2400 کیلوگرم

تفاوت‌های اساسی 

1. پایه تولید:

   - ورق سیاه: یک ورق فولادی پایه محسوب می‌شود که به طور مستقیم از فرآیند نورد گرم فولاد تولید می‌شود.

   - ورق گالوانیزه: یک ورق فولادی ثانوی است؛ به این معنا که این ورق ممکن است از ورق سیاه تولید شده باشد و سپس به وسیله‌ی فرآیند گالوانیزاسیون با یک لایه روی پوشش داده شود.

2. مقاومت در برابر اکسید آهن:

   - ورق گالوانیزه: مقاومت بسیار بالاتری در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی دارد. این مقاومت به دلیل پوشش زنگ‌نزنده (روی) است.

   - ورق سیاه: مقاومت کمتری در برابر آسیب‌های ناشی از اکسید آهن دارد و به طور طبیعی قابلیت زنگ‌زدگی را دارد.

3. کاربرد:

   - ورق سیاه: به دلیل ویژگی‌های ساخت و مشخصه‌های فنی متفاوت، در صنایع بزرگ‌تر و در کاربردهای خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد. از ورق سیاه در ساخت قطعات حساسی که نیاز به یک فولاد مقاوم دارند، استفاده می‌شود.

   - ورق گالوانیزه: برای کاربردهای کوچک‌تر و ظریف‌تر مانند صنایع کوچک، ساختمان‌های مسکونی، حفاظت از قطعات فلزی و غیره استفاده می‌شود.

4. زمان تولید:

   - فرآیند تولید ورق‌های گالوانیزه سریع‌تر انجام می‌شود. این به دلیل استفاده از فرآیند گالوانیزاسیون سریع و مؤثر است. به عبارت دیگر، سفارش‌های شخصی‌سازی نیز با سرعت بیشتری عمل می‌کنند.

   - تولید ورق‌های سیاه زمان‌برتر است؛ این ممکن است به دلیل فرآیند نورد گرم مرتبط با تولید ورق‌های سیاه باشد که زمان بیشتری برای خنک شدن و شکل‌دهی نیاز دارد.

5. ظاهر:

   - ورق گالوانیزه: ظاهری صیقلی و شفاف دارد که ناشی از لایه گالوانیزه روی سطح فولاد است.

   - ورق سیاه: ظاهر مات و خشن دارد و بیشتر به نظر یکسان و خشن می‌آید.

6. ابعاد:

   - ابعاد ورق‌های سیاه متنوع‌تر هستند؛ این امر به علت نوع تولید و فرآیند نورد گرم آنها است.

   - ابعاد ورق‌های گالوانیزه محدودترند؛ این به علت نیاز به استفاده از ورق سیاه به عنوان پایه برای فرآیند گالوانیزاسیون است.

در نهایت، انتخاب بین ورق سیاه و ورق گالوانیزه بستگی به نیازها و شرایط خاص هر پروژه دارد. در هر صورت، تفاوت‌های میان این دو نوع ورق باید به دقت در نظر گرفته شوند تا انتخاب بهینه‌تری انجام شود.

منبع: مرجع رسمی فولاد ایران