نرخ عجیب فوت بعد از دوز دوم واکسن کرونا| علت چیست؟

گزارشی از وزارت بهداشت منتشر شده است که نشان می‌دهد، نرخ فوت در افراد کامل واکسینه شده (که دو هفته از دریافت دز دومشان می‌گذرد) در ایران، حدود ۷۰ برابر برخی کشورها بوده است.

یک بدنه آماری در وزارت بهداشت در گزارشی به بررسی موارد بستری و مرگ مرتبط با کرونا در میان جمعیت واکسیناسیون شده کشورمان پرداخته است.

آنچه از این گزارش برداشت می‌شود آن است که برخی شاخص‌ها نسبت به آمار سایر کشورها به طور قابل توجهی بالاتر و تا حدی نگران‌کننده است. به طور مثال نرخ فوت در افراد کامل واکسینه شده (که دو هفته از دریافت دوز دومشان می‌گذرد) در ایران حدود ۷۰ برابر برخی کشورها بوده است.

یک گمانه آن است که این عملکرد ضعیف ناشی از کارایی پایین واکسن‌های موجود در کشور و در واقع وابسته به برند واکسن‌ها بوده است (بورسان).

واکسن کرونا| گزارش وزارت بهداشت درباره علت فوت واکسینه شده ها

علی شریفی زارچی، سرپرست مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات در گزارشی تجمیعی و تحلیلی میزان بستری‌ها و فوتی‌های کرونا در ایران را پس از تزریق واکسن به وزارت بهداشت ارائه کرد و گفت برخی شاخص‌ها نسبت به آمارهای اعلام شده از سوی برخی از کشورهای به مراتب بالاتر است.

طبق این گزارش از دو میلیون و ۷۴۹ هزار و ۳۵۶ نفر جمعیت واکسینه شده، ۱۶ هزار و ۷۸۴ نفر دو هفته پس از دریافت دُز دوم واکسن بستری شده‌اند و نسبت افراد بستری شده با تزریق دو دُز واکسن به کل افراد واکسینه شده ۰.۰۰۶۱ درصد بوده است. در واقع از هر صد نفر که به‌طور کامل واکسینه شده‌اند ۰.۶ درصد بستری شده‌اند.

این گزارش تاکید می‌کند که شاخص افراد بستری شده نیز نسبت به آمارهای اعلام شده از سوی برخی کشورها به مراتب بالاتر به نظر می‌رسد.

احتمال ناچیز تشدید بیماری بعد از دریافت واکسن کرونا

در این گزارش همچنین اشاره شده است که از بین دریافت کننده نوبت دوم واکسن که بستری شده‌اند تعداد ۲۴۹۰ نفر فوت کرده‌اند که از بین آن‌ها نتیجه تست ۱۴۱۱ نفر مثبت، ۶۸۲ نفر منفی و ۳۹۷ نفر نامشخص بود.

طبق این گزارش ۲۰۷۲ نفر که تاریخ شروع بستری آن‌ها حداقل دو هفته پس از دریافت نوبت دوم واکسن بوده، فوت شده‌اند.

این گزارش باز تاکید می‌کند که طبق مطالعات بین‌المللی ادعا می‌شود احتمال تشدید بیماری و مرگ افراد دو هفته پس از دریافت نوبت دوم واکسن بسیار ناچیز است.

بر اساس این گزارش با در نظر گرفتن جمعیت دو میلیون و ۷۴۹ هزار و ۳۵۶ نفر که که تا آن زمان حداقل دو هفته از دریافت نوبت دوم آنها گذشته است، نرخ فوت افرادی که بیش از دو هفته از نوبت دوم واکسن آنها گذشته است ۷۵۳ نفر در هر یک میلیون نفر بوده است. شاخص اعلام شده در برخی کشورها کمتر از ۱۰ نفر در هر یک میلیون نفر جمعیت است.

این گزارش تاکید می‌کند که امکان تحلیل بر اساس واکسن تزریق شده نیز وجود دارد.

خیز پنجم در میانه تزریق دز اول و دوم واکسن کرونا

این گزارش در بخش پایانی خود به مدت زمان سپری شده از تزریق نوبت‌های مختلف هر برند اشاره می‌کند که متفاوت بوده است.

به نظر می‌رسد اشاره این گزارش به واکسن آسترازنکا باشد که می‌تواند فاصله تزریق بین دو دُز آن تا سه ماه نیز باشد اما سایر واکسن‌هایی که در ایران تزریق می‌شوند فاصله یک ماهه را معمولا رعایت می‌کنند.

طبق این گزارش «این شاخص‌ها در حال تغییر و تحول هستند. مثلا تقدم و تاخر ورود ویروس دلتا به کشورها و میزان کارایی هر نوع واکسن در برابر آن می‌تواند بر نتایج اثرگذار باشد.»

در نکات انتهایی این گزارش تاکید شده است: خیز پنجم با موج مبتلایان کرونای دلتا در مقطع زمانی اتفاق افتاد که از نوبت اول یا دوم بعضی برندها چند هفته می‌گذرد در حالی که بعضی برندهای دیگر همچنان در حال تزریق هستند. (یورونیوز).

متهم عملکرد ضعیف واکسن کرونا در ایران کیست؟

طبیعتا برای یافتن علت چنین اختلاف فاحشی بین آمارهای بستری و مرگ کرونایی در ایران و سایر کشورها، نیاز به پژوهش‌های بیشتر وجود دارد. با این حال می‌توان فرض کرد چند عامل احتمالا در این موضوع موثر بوده باشند:

– برند واکسن‌های موجود در ایران و کارایی آن‌ها

-تقدم و تاخیر ورود سویه دلتا ویروس کرونا به کشورها

-میزان آگاهی مردم از سطح لازم رعایت پروتکل‌های بهداشتی پس از دریافت واکسن

یکی از دلایل در ارتباط با بحث برند واکسن، می‌تواند مربوط به واکسن چینی سینوفارم باشد که بر اساس آزمایش‌ها مصونیت کمتری در افراد مسن ایجاد می‌کنند؛ به طوریکه از هر ۴ نفر افراد ۶۵ سال به بالا که واکسن سینوفارم زدند یک نفر پادتن تولید نمی‌کند. از گزارش وزارت بهداشت نیز قابل برداشت است که بیشتر موارد بستری و فوت در سنین ۷۰ سال به بالا رخ داده است که می‌تواند تاییدی بر موضوع فوق باشد.

از سوی دیگر، واکسن‌های آمریکایی فایزر و مدرنا که از بیشترین کارایی‌ها بین واکسن‌های موجود در دنیا را دارند هم تا پیش از این به کشور وارد نشده‌اند؛ با این حال رئیس سازمان غذا و دارو اخیرا اعلام کرد اجازه واردات فایزر و مدرنا از منابع مجاز صادر شده است. از این رو امید می‌رود با ورود این واکسن‌ها آمارهای فوق تعدیل شوند.

در نهایت ذکر این نکته ضروری است که چنین موارد ابتلا و فوتی در افراد واکسینه شده خلاف انتظار نبوده و به معنای مفید نبودن واکسن نیز نیست. واکسن کرونا همچنان تنها راه مقابله با ویروس کرونا است که در همه جهان به طور موثری در کاهش موارد ابتلا و مرگ اثرگذار بوده است (بورسان).

عدم پاسخگویی وزارت بهداشت

پس از انتشار این گزارش خبرنگار تجارت‌نیوز تلاش کرد موضوع را از طریق مقامات این وزارتخانه و نمایندگان مجلس پیگیری کند اما به نتیجه مشخصی نرسید. 

ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت و مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد کرونا (که چندی پیش عملا منخل شد) پاسخگو نبودند. حسین‌علی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس نیز از وجود چنین گزارشی اظهار بی‌اطلاعی کرد.

در این میان، حریرچی مدعی شد که مقرر شده است فقط سعید نمکی، وزیر بهداشت و کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو در مورد گزارش منتشر شده پاسخگو باشند.