علائم هشدار آمیز سرطان را بشناسید
از دیدگاه جهانی، سرطان یکی از علل اصلی مرگ زودرس است، گاهی اوقات می‌تواند بدون هشدار پیشرفت کند اما اکثر موارد علائم هشدار‌دهنده دارند.
هر چه زودتر علائم احتمالی سرطان را تشخیص دهید، شانس زنده ماندن بیشتر است. اغلب افراد بر این باورند که درمان بیماری سرطان بسیار سخت است، اما در صورت مشاهده علائم هشدار‌دهنده سرطان می‌توان به پزشک مراجعه کرد که البته این موضوع می‌تواند به درمان سرطان کمک شایانی کند.
اگرهشدار‌دهنده ابتلا به سرطان توسط افراد نادیده گرفته شود، بیماری ممکن است بسیار مخرب شود و احتمال مرگ زودرس را افزایش می‌دهد لذا با توجه به اهمیت موضوع آفتاب یزد درباره علائم هشدار‌دهنده ابتلا به سرطان در مردان با دکترعلی عبداللهی، متخصص جراحی عمومی (غدد و سرطان) وعضو هیئت مدیره جامعه جراحان ایران گفتگو کرده است.
وی در اینباره می‌گوید: برخی از مردان هنگامی که صحبت از مراجعه به پزشک می‌شود، متاسفانه دچار ترس و وحشت می‌شوند و این در صورتی است که با مراقبت و انجام چکاپ‌های پیشگیرانه می‌تواند سرطان و سایر بیماری‌ها را در مراحل اولیه کشف کند و گزینه‌های بیشتری را برای درمان داشته باشند و فرصت بهبودی را افزایش دهد.دکتر عبداللهی خاطرنشان کرد که بسیاری از مردان در بیشتر موارد تنها به اصرار همسر و فرزندانشان برای انجام معاینات دوره‌ای به پزشک مراجعه میکنند.
محققان معتقدند که مردان می‌توانند با کسب آگاهی از بعضی علائم سرطان که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد، به خویش نفع بسیاری برسانند. این متخصص جراحی عمومی بیان کرد: برخی از علائم سرطان در مردان اختصاصی است و بخش معینی از بدن را فرا گرفته و به طور مستقیم به امکان وجود سرطان اشاره می‌کند.وی ادامه داد: برخی دیگر از علائم سرطان در مردان مبهم هستند اما باید در نظر داشت که با مشاهده این علایم نباید بدون مراجعه به پزشک احتمال سرطان داده شود زیرا بروز درد در بدن می‌تواند علت‌های گوناگونی داشته باشد.
دکتر عبداللهی مطرح کرد: برخی از نشانه‌های ابتلای به سرطان عبارتند از: بروز توده پستانی، درد، تغییر در اندام ها، تغییرات در گره‌های لنفاوی، بالا بودن دمای بدن، کاهش وزن غیرمنتظره، درد شکمی و افسردگی، خستگی، سرفه مداوم، اشکال در بلع، تغییرات پوست، مشاهده خون در نقاط غیرمعمول، تغییر در بافت‌های دهان، مشکلات ادراری وسوء هاضمه.این متخصص جراحی عمومی ابراز کرد: اغلب افراد فکر میکنند که بیماری سرطان پستان مختص خانم‌ها است اما باید گفت مردان هم ممکن است سرطان پستان بگیرند.
وی اظهار کرد: سرطان پستان مردان شایع نیست اما ممکن است بروز کند. هر توده جدیدی در ناحیه پستان در مرد نیاز به بررسی به وسیله پزشک دارد.دکتر عبداللهی عنوان کرد: برخی از نشانه‌هایی که چه در زنان و چه مردان، احتمال بروز سرطان پستان را مطرح می‌کند، عبارتند از کشیدگی یا فرورفتگی پوست پستان، به داخل کشیده شدن نوک پستان، قرمزی یا پوسته‌ریزی نوک پستان یا پوست پستان و خروج مایع از نوک پستان.این متخصص جراحی عمومی افزود:
در صورتی که این نشانه‌ها در افراد مشاهده شود باید به پزشک مراجعه کنند و پزشک علاوه بر گرفتن سابقه دقیق ومعاینه جسمی، ممکن است برای شما ماموگرافی، نمونه‌برداری بافتی، یا آزمایش‌های دیگر را تجویز کند.وی می‌گوید: افراد در هر سنی ممکن است به دردهای مبهم یا حاد مبتلا شوند اما درد حتی اگر مبهم هم باشد می‌تواند نشانه اولیه برخی از سرطان‌ها باشد؛ البته در اغلب موارد، احساس درد ناشی از سرطان نیست.دکترعبداللهی توضیح داد: به طور کلی هر دردی که طول بکشد باید به وسیله پزشک بررسی شود.
پزشک با توجه به شرح حال بیمار تصمیم خواهد گرفت که آیا آزمایش‌های بیشتری مورد نیاز است یا نه و چه نوع آزمایشی لازم است. حتی اگر سرطانی وجود نداشته باشد، شما از رفتن به نزد پزشک نفع خواهید برد زیرا پزشک با بررسی می‌تواند به شما کمک کند تا دریابید چه عاملی باعث درد شما شده و برای تسکین آن چه کار می‌شود کرد.این متخصص جراحی عمومی گفت: تغییر در اندام‌ها یکی از نشانه‌های ابتلا به سرطان است.سرطان بیضه اغلب در مردان سنین 20 تا 39 سال رخ می‌دهد.
انجمن سرطان آمریکا توصیه می‌کند بیضه مردان در معاینات متداول برای بررسی سرطان در نظر گرفته شود. برخی از پزشکان حتی معاینه ماهیانه بیضه توسط خود فرد را توصیه میکنند.وی اضافه کرد: هر تغییری در اندازه بیضه چه بزرگ شدن و چه تحلیل رفتن و کوچک شدن باید توسط پزشک متخصص مورد بررسی قرار گیرد. همچنین تورم یا وجود توده در بیضه را نباید بی‌اهمیت شمرد و نیز احساس سنگینی در کیسه بیضه (اسکروتوم) باید مورد توجه قرار گیرد. برخی از سرطان‌های بیضه بسیار سریع رشد میکنند و بنابراین کشف زودرس آنها اهمیت بسیاری دارد.
دکترعبداللهی متذکر شد که اگر آقایان توده سختی در بیضه شان احساس کردند باید سریع به پزشک مراجعه کنند تا ویمعاینه کرده و نیز وضع کلی سلامتی شانرا ارزیابی کند لذا اگر پزشکمشکوک به سرطان باشد، ممکن است آزمایش‌های خونی تجویز کند. همچنین ممکن است بررسی بیضه با سونوگرافی انجام شود.
در نهایت احتمال دارد که پزشک تصمیم بگیرد نمونه‌ای از بافت بیضه را بردارد تا از لحاظ وجود سرطان مورد آزمایش میکروسکوپی قرار گیرد.این متخصص جراحی عمومی بیان کرد: تغییرات در گره‌های لنفاوی را همیشه باید جدی گرفت بدین خاطر اگر متوجه توده یا تورم در گره‌های لنفاوی زیر بغل، گردن یا هر جای دیگری از بدن‌تان شدید باید به آن توجه کنید.
وی افزود: در صورتی که گره لنفاوی به طور پیشرونده‌ای بزرگتر شود و بزرگی آن بیش از یک ماه ادامه یابد، باید به پزشک مراجعه کنید.پزشک بیماری‌هایی را که می‌تواند باعث بزرگی گره لنفاوی شود، از جمله عفونت‌ها را بررسی خواهد کرد. اگر عفونتی یافت نشود، معمولا دستور نمونه‌برداری از گره لنفاوی را می‌دهد.دکترعبداللهی تصریح کرد: فرد اگر تبی داشته باشد که علت آن مشخص نیست، ممکن است سرطان عامل آن باشد. تب همچنین علامت ذات‌الریه یا برخی از بیماریهای دیگر هم می‌تواند باشد که نیاز به درمان دارد. این متخصص جراحی عمومی می‌گوید: اغلب سرطان‌ها در دوره‌ای از سیر خود باعث بروز تب می‌شوند.
تب کردن در سرطان اغلب هنگامی رخ می‌دهد که سرطان از محل اصلی خود انتشار یافته و به بخش دیگری از بدن تهاجم کرده باشد و نیز همچنین ممکن است تب نشانه اولیه سرطان‌های خونی مانند لنفوم و لوسمی باشد لذا توصیه ما این است که تب‌های بی‌دلیل را نادیده نگیرید و به پزشک مراجعه کنید. وی مطرح کرد: کاهش وزن غیرمنتظره و بی‌دلیل می‌تواند یکی از نشانه‌های ابتلا به سرطان در افراد باشد لذا باید مورد توجه قرار گیرد زیرا اغلب ما به سادگی وزن کم نمی‌کنیم.
البته وقتی از کاهش وزن به عنوان نشانه سرطان صحبت می‌کنیم، منظورمان چند کیلو کاهش وزن به علت افزایش فعالیت جسمی یا کم غذا خوردن به علت گرفتاری‌های شغلی نیست.دکترعبداللهی افزود: اگر مردی بیش از 10 درصد وزن بدنش را در مدت کوتاهی ( چند هفته ) از دست بدهد، زمان مراجعه به دکتر می‌باشد تا بررسی‌های لازم انجام شود.
پزشک معاینه جسمی عمومی انجام می‌دهد و سوال‌هایی در مورد رژیم غذایی و برنامه ورزشی‌تان و نیز وجود سایر علائم می‌پرسد. پزشک بر اساس اطلاعات به دست آمده آزمایش‌های لازم را تجویز خواهد کرد.این متخصص جراحی عمومی متذکر شد که هر مردی که دچار درد شکمی و احساس افسردگی باشد باید توسط پزشک چکاپ شود زیرا متخصصان رابطه‌ای میان سرطان لوزالمعده و افسردگی یافته‌اند.وی اضافه کرد: سایر علائم سرطان لوزالمعده شامل زردی یا تغییر رنگ مدفوع اغلب به رنگ خاکستری است.
پزشک معاینه جسمی کاملی از شما خواهد کرد و سابقه پزشکی تان را خواهد پرسید. سپس ممکن است رادیوگرافی قفسه‌سینه، سی‌تی‌اسکن یا ام.آر.آی یا سایر آزمون‌های تشخیصی را تجویز کند.دکترعبداللهی ابرازکرد: خستگی یک علامت مبهم دیگر است که ممکن است در مردان مربوط به سرطان باشد. البته بسیاری از مشکلات دیگر هم می‌تواند باعث خستگی شود. خستگی نیز مانند تب هنگامی رخ می‌دهد که سرطان گسترش پیدا کرده باشد اما در برخی از سرطان‌ها مانند سرطان خون یا لوسمی و نیز برخی از سرطان‌های معده یا روده بزرگ ممکن است در همان ابتدای بیماری بروز کند.
این متخصص جراحی عمومی توصیه کرد: اگر احساس خستگی شدید دارید و با استراحت بهتر نمی‌شوید، به دکترتان مراجعه کنید. پزشک ضمن معاینه شما وجود سایر علائم را هم جستجو خواهد کرد تا علت خستگی شما را پیدا کند و درمان آن را تجویز کند.وی توضیح داد: سرفه علامت شایعی در سرماخوردگی، آنفلوآنزا و آلرژی‌ها بوده و نیز ممکن است عارضه جانبی برخی از داروها باشد. اما سرفه‌های طولانی یعنی سرفه‌ای که بیش از سه تا چهار هفته طول بکشد را نباید نادیده گرفت. سرفه طولانی مدت علاوه بر سرطان ممکن است نشانه بیماریهای دیگری مانند برونشیت مزمن یا بازگشت محتویات اسیدی معده به مری (ریفلاکس) باشد. دکترعبداللهی اظهار کرد:
در صورت بروز سرفه‌های مکرر پزشک سابقه بیماری هایتان را می‌پرسد و سپس گلوی شما را معاینه خواهد، کارکرد ریه‌تان را نیز بررسی خواهد کرد و به خصوص اگر سیگاری باشید، ممکن است رادیوگرافی قفسه سینه را هم تجویز کند و هنگامی که علت سرفه مشخص شد، پزشک یک طرح درمانی برای شما تعیین خواهد کرد. این متخصص جراحی عمومی تصریح کرد: برخی از مردان از اشکال در بلع رنج می‌برند.
آنها در طول زمان ممکن است با تغییردادن رژیم غذایی‌شان و مصرف مواد غذایی نرم‌تر و مایع سعی کنند بر این مشکل غلبه کنند، مثلا سوپ بخورند. اما اشکال در بلع می‌تواند نشانه سرطان‌های گوارش از جمله سرطان مری باشد.وی متذکر شد: اگر در بلعیدن غذا مشکل دارید، به پزشک‌تان اطلاع بدهید. پزشک پس از گرفتن شرح حال و سابقه پزشکی شما ممکن است رادیوگرافی قفسه سینه تجویز کند و همچنین ممکن است شما را به متخصص گوارش ارجاع دهد تا با آندوسکوپی، مری و بخش بالایی دستگاه گوارش مورد بررسی قرار گیرد.
دکترعبداللهی هشدار داد که افراد به غیرازاینکه باید از تغییرات در خال‌های‌تان آگاه باشند، چون نشانه مهم سرطان بالقوه پوست است، بلکه هر تغییر در رنگ پوست را نیز باید مورد توجه قرار دهند.این متخصص جراحی عمومی ادامه داد: ایجاد زخم و خونریزی ناگهانی از پوست و پوسته ریزی شدید هم باید به وسیله پزشک مورد بررسی قرار گیرد. شاید نتوان گفت که بعد از چه مدت از ایجاد تغییرات پوست باید به پزشک مراجعه کرد؛ اما اغلب کارشناسان می‌گویند بیشتر از چند هفته نباید منتظر ماند.
وی بیان کرد: در صورت مراجعه پزشک به دلیل مشکلات گفته شده پوستی پزشک از فرد شرح حال دقیقی خواهد گرفت و معاینه جسمی دقیقی انجام خواهد داد و نیز ممکن است برای رد کردن احتمال سرطان نمونه‌برداری بافتی از پوست را تجویز کند.دکترعبداللهی خاطرنشان کرد:
مشاهده خون در نقاط غیرمعمول می‌تواند یکی از نشانه‌های ابتلا به سرطان باشد.اگر در بخشی از بدن که به طور معمول خونریزی نمی‌کند، خون مشاهده کنید، باید به پزشک مراجعه کرد. اگر شروع به سرفه کردن و بالا آوردن خلط خونی می‌کنید، خون در مدفوع تان ظاهر شد یا ادرارتان خونی است، مراجعه به پزشک لازم می‌باشد.
این متخصص جراحی عمومی متذکر شد که نسبت دادن وجود خون در مدفوع به بواسیر (هموروئید) اشتباه است، این خونریزی ممکن است نشانه سرطان روده بزرگ باشد.وی افزود پزشک شما در مورد علائم بیماری سوال خواهد کرد. ممکن است آزمایش‌هایی مانند کولونوسکوپی (آندوسکوپی روده بزرگی با استفاده از یک لوله انعطاف‌پذیر که بر سر آن دوربینی نصب شده است) را توصیه کند. هدف از کولونوسکوپی یافتن نشانه‌های سرطان یا ضایعات پیش‌سرطانی (که ممکن است بعدها به سرطان تبدیل شوند) و نیز هر ضایعه دیگری است که باعث خونریزی شده است.دکتر عبداللهی گفت: همه افراد باید به نسبت به سلامت دهان و دندان حساس باشند.
اگر فردی سیگار می‌کشد در مورد بروز لکه‌های سفید درون دهان یا نقاط سفید رنگ روی زبان باید همیشه هوشیار باشد زیرا این تغییر ممکن است بیانگر بروز "لوکوپلاکیا"، یک ضایعه پیش‌سرطانی که ممکن است در نتیجه تحریک شدن مداوم پوشش دهان و زبان رخ دهد، باشد. این عارضه ممکن است در نهایت به سرطان دهان تبدیل شود.این متخصص جراحی عمومی ادامه داد که این تغییرات در دهان را باید به پزشک یا دندانپزشک‌تان اطلاع دهید. پزشک یا دندانپزشک پس از پرسیدن سوابق پزشکی و معاینه تغییرات، تصمیم خواهد گرفت چه کارهای دیگری انجام شود.
وی می‌گوید که با افزایش سن، ابتلا به مشکلات ادراری در مردان شیوع بیشتری پیدا می‌کند. مردان ممکن است از تکرر ادرار، احساس فوریت برای ادرار، احساس باقی‌ماندن ادرار در مثانه و تخلیه نشدن کامل آن شکایت داشته باشند. هر مردی با افزایش سن ممکن است به این مشکلات دچار شود اما توجه داشته باشید که این علائم ممکن است به علت سرطان نیز بروز کند؛ به خصوص اگر این علائم روز به روز بدتر شوند.
دکتر عبداللهی افزود: پزشک برای بررسی اندازه پروستات از راه مقعد معاینه انجام خواهد داد. پروستات با افزایش سن بزرگ می‌شود. این بزرگ شدن به علت عارضه‌ای خوش‌خیم و غیرسرطانی به نام "هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات" یا BPH است.این متخصص جراحی عمومی توضیح داد که پزشک ممکن است برای اندازه‌گیری آنتی‌ژن اختصاصی پروستات یا PSA، آزمایش خون را تجویز کند. "PSA "پروتئینی است که به وسیله غده پروستات تولید می‌شود. این آزمایش برای کمک به تعیین امکان وجود سرطان پروستات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: اگر پزشک در معاینه فرد متوجه ناهنجاری‌های پروستات شود یا اگر میزان PSA از حد طبیعی بالاتر باشد، وی را به یک متخصص مجاری ادراری- تناسلی (اورولوژیست) ارجاع می‌دهد و ممکن است نمونه‌برداری بافتی از پروستات را تجویز کند.دکتر عبداللهی اظهار داشت:بسیاری از مردان، به خصوص در سنین بالا هنگامی که دچار سوء‌هاضمه می‌شوند، فکر میکنند دچار "حمله قلبی" شده‌اند. اما سوء‌هاضمه مداوم ممکن است نشانه سرطان مری، گلو یا معده باشد و باید به پزشک اطلاع داده شود.این متخصص جراحی عمومی افزود: در صورت مراجعه ابتدا پزشک از فرد سوابق پزشکی را سوال خواهد کرد و پرسش‌هایی درباره دوره‌های سوء‌هاضمه می‌پرسد وبر اساس شرح حال و پاسخ‌های وی، پزشک در مورد آزمایش‌های لازم و نحوه درمان تصمیم خواهد گرفت.
وی در پایان گفت: به طور کلی تنها چیزی که سرطان‌های مختلف را ازهمدیگر متمایز می‌کند شکل ظاهری بروز آنهاست نه ماهیت آنها، پس بهترین راه این است که بیاموزیم ازعواملی که سبب ایجاد بیماری می‌شوند دوری کرده وبه بیان بهتر پیشگیری کنیم. وچون تفاوتی نمی‌کند چه نوع سرطانی مدنظر باشد،موفقیت آمیزترین شیوه پیشگیری پرهیز ازتماس با عواملسرطان‌زا است.