مازوت و بنزین بی‌کیفیت، منشأ آلودگی هوا

امروز 27 آذر 1401 آلودگی هوا همچنان در تهران ادامه دارد.

21 روز از آلودگی هوا در پایتخت می‌گذرد. بررسی داده‌های رسمی نشان می‌دهد که غلظت آلاینده دی اکسید گوگرد در روزهای اخیر افزایش داشته است. آلاینده‌ای که ناشی از مازوت‌سوزی و بنزین بی‌کیفیت است.

هر نفس که فرو می‌رود آلودگی است و چون برمی‌آید بیماری است. آلودگی هوا نه‌تنها برای آن‌ها که بیماری زمینه‌ای دارند، بلکه نفس همه شهروندان در شهرهای با هوای آلوده را تنگ کرده است. هر نفس هوای آلوده هم، یک قدم نزدیک شدن به مرگ است.

تهران، کرج، اراک، تبریز، مشهد و اراک؛ 6 شهری که نام‌شان این روزها در اخبار می‌چرخد. چند روزی می‌شود که شهروندان این شهرها چشم انتظار یک روزنه به آسمان مانده‌اند. پیش‌بینی‌ها هم نشان از ادامه آلودگی هوا تا اوسط هفته در این شهرها می‌دهد.

یکی از سهم حمل‌ونقل عمومی و خودروهای فرسوده می‌گوید، آن یکی از مازوت و دیگری از بنزین بی‌کیفیت. کلافی در هم تنیده که باز کردنش را به دست باد داده‌اند. مگر بادی بوزد و کمی این توده آلوده را جابه‌جا کند.

هر وزارت‌خانه و سازمانی در این بحران سهمی دارد. عصاره فعالیت‌های این سازمان‌ها سمی شده که ذره‌ ذره جان مردم را می‌گیرد. به گواه آمارهایی که وزارت بهداشت و شهرداری تهران داده‌اند، آلودگی هوا سالانه جان بیش از 26 هزار نفر را می‌گیرد.

پایتخت در محاصره دی اکسید گوگرد

تهران یک پای ثابت آلودگی هوا در کشور است؛ یکی از آلوده‌ترین پایتخت‌های دنیا با بیش از 9 میلیون نفر جمعیت. اما در پایتخت چه خبر است؟

شهروندان تهرانی از ابتدای آذر تاکنون 21 روز هوای ناسالم را از سر گذرانده است. از ابتدای سال هم تنها 2 روز هوای پاک برای این شهر ثبت شده است. سال گذشته هم تنها 2 روز هوای پاک داشت.

بررسی غلظت آلاینده‌های تهران نشان از افزایش دی اکسید گوگرد در روزهای اخیر می‌دهد. گازی که ناشی از سوخت بنزین بی‌کیفیت است یا مازوت‌سوزی در صنایع.

در روزهای اخیر هم میزان آلاینده دی اکسید گوگرد به مرور افزایش داشت، تا جایی که این آلاینده به میزان 101 هم رسید. روز یکشنبه 20 آذر میزان غلظت آلاینده SO2 در تمام ایستگاه‌های تهران، 28 بود.

روز چهارشنبه 23 آذر، میزان غلظت آلاینده دی اکسید گوگرد 76 بود. روز پنجشنبه اما غلظت این آلاینده در سال جاری رکورد زد و عدد 101 را به ثبت رساند. به طور کلی از یکشنبه تا روز گذشته این آلاینده افزایش چمشگیری داشت. اما منشا این آلاینده کدام است؟ مازوت یا بنزین بی‌کیفیت؟

آمارها تائید می‌کنند، مسئولان تکذیب

رئیس شورای عالی استان‌ها اخیرا گفت که در رابطه با تامین برق و افزایش مصرف در مقابل دوگانه‌ای قرار گرفته‌ایم که یا باید مجموعه‌های صنعتی را متوقف کنیم، یا در برخی استان‌ها برای تأمین برق از مازوت استفاده کنیم. پرویز سوری گفته در کلانشهر تهران نیروگاه‌ها از مازوت استفاده نمی‌کنند. (ایسنا)

با این حال بررسی داده‌های شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد که درست در همان مناطقی که به کارخانه‌ها و صنایع نزدیک است، غلظت آلاینده SO2 در روزهای اخیر افزایش داشته است.

به عنوان مثال غلظت آلاینده منطقه 22، در روز یکشنبه 20 آذر، 27 بود. روز چهارشنبه و پنچ‌شنبه به ترتیب به 103 و 104 رسید. جهشی بیش از 3.8 برابر به فاصله چهار روز!

 

در سایر ایستگاه‌های دیگر نزدیک به صنایع و کارخانه‌های تهران نیز وضعیت همین است. همه این اعداد و ارقام نشانی از مازوت‌سوزی در این صنایع می‌دهد. با این حال مقامات می‌گویند که از مازوت خبری نیست. سوال اینجاست که اگر در تهران مازوت‌سوزی نمی‌شود، پس منشا آلودگی هوا و افزایش غلظت آلاینده دی اکسید گوگرد از کجاست؟

50 درصد بنزین کشور بی‌کیفیت است

متهم بعدی در این ماجرا بنزین بی‌کیفیت است. حمید حسینی، رئیس هیأت مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی به تجارت‌نیوز می‌گوید: «50 درصد بنزین تولیدی کشور، استاندارد یورو 4 را دارد. بنابراین باید بپذیریم بخش دیگر بنزین تولیدی، استاندارد لازم را ندارد.»

او ادامه می‌دهد: «بخشی از بنزین تولیدی ما یورو 4 است. باقی بنزین تولیدی، اکتان 87 دارد؛ یعنی چیزی حدود یورو 3.»

حسینی در پاسخ به این سوال که بنزین غیراستاندارد یورو 3 کجا تولید می‌شود؟ می‌گوید: «در پالایشگاه‌های شیراز، اصفهان، شازند اراک، تبریز و تهران تولید می‌شود.»

او ادامه می‌دهد: «کشور برای تولید بنزین یورو 4 و 5 ظرفیتی دارد. مصرف بنزین کشور بالای 100 میلیون است و ما نمی‌توانیم بنزین کیفیت به دست همه برسانیم.»

رئیس هیأت مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی می‌گوید: «اخلالی در پالایشگاه اراک به وجود آمده که امکان تولید بنزین سوپر وجود ندارد. حدود هشت میلیون بنزین سوپر از مدار تولید خارج شده است.»

حمیدرضا صالحی، نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی نیز به تجارت‌نیوز می‌گوید: «در زمستان مصرف گاز در کشور بالا می‌رود. در سال‌های اخیر برای میادین گازی سرمایه‌‌گذاری نکردیم. بنابراین بسیاری از نیروگاه‌ها برای این‌که بتوانند برق تولید کنند، از سوخت مازوت استفاده می‌کنند.»

او ادامه می‌دهد: «این‌که برخی می‌گویند بنزین بی‌کیفیت توزیع می‌شود، ممکن است ناشی از فعال شدن مراکزی باشد که قبلا بنزین بی‌کیفیت تولید می‌کردند.»

با همه این‌ها اما برخی از مقامات تولید و توزیع بنزین بی‌کیفیت را هم نمی‌پذیرند. این در حالی است که بررسی غلظت آلاینده‌ها در تهران، نشان از افزایش غلظت دی اکسید گوگرد در مناطق پرترافیک مانند منطقه تربیت مدرس می‌دهد.

آلودگی هوا سالانه جان 26 هزار نفر را می‌گیرد

به عبارتی آمارها هم مازوت سوزی را تائید می‌کند هم بنزین بی‌کیفیت را. با این حال هیچ کدام را نهاد و سازمانی گردن نمی‌گیرد.

نتیجه این پاس دادن‌ها هم هوای آلوده‌ای است که شیره جان شهروندان را ذره ذره می‌مکد. آنطور که اخیرا رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران گفت: «آلودگی هوا موجب مرگ زودرس سالانه 6 هزار و 400 نفر در تهران می‌شود.» (مهر)

در یک نمای بزرگ‌تر به گفته جعفر تشکر هاشمی سالانه بیش از 26 هزار نفر بر اثر این آلودگی جان خود را از دست می‌دهند.